Η όγδοη σύνοδος κορυφής του Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκόφωνων Χωρών πραγματοποιήθηκε χθες (12 Νοεμβρίου) στην Κωνσταντινούπολη με θέμα «Πράσινες τεχνολογίες και έξυπνες πόλεις στην ψηφιακή εποχή». Εκτός από την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, το Ουζμπεκιστάν, το Κιργιστάν, το Τουρκμενιστάν και το Καζακστάν συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής σε επίπεδο πλήρους Προέδρου της Δημοκρατίας και της Ουγγαρίας ως μέλος παρατηρητής σε επίπεδο Πρωθυπουργού. Πριν από αυτή τη συνεδρίαση, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις ανώτατων αξιωματούχων από τις 8 έως τις 10 Νοεμβρίου και οι συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου στις 11 Νοεμβρίου. Όλες αυτές οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν στη Yassıada, παλαιότερα γνωστή ως το «Νησί της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας». Αυτή η προτίμηση της Τουρκίας, η οποία δεν προσκλήθηκε στη σύνοδο κορυφής της δημοκρατίας στην Αμερική, θα πρέπει να είναι σημαντική.

Ιστορία των Τουρκικών κορυφών

Η ιστορία των τουρκικών συνόδων κορυφής ξεκινά με τη σύνοδο κορυφής της Άγκυρας στις 30 και 31 Οκτωβρίου 1992. Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 16 σύνοδοι κορυφής. Γίνεται κατανοητό ότι η αρίθμηση των συνόδων κορυφής ξεκίνησε με τη συνάντηση του Ναχιτσεβάν το 2009, όταν ιδρύθηκε το Συμβούλιο Συνεργασίας Τουρκόφωνων Χωρών, γνωστό και ως Τουρκικό Συμβούλιο. Το να αγνοούμε τις άλλες οκτώ συνόδους κορυφής που πραγματοποιήθηκαν μέχρι το 2009, τουλάχιστον, είναι λίγο άπιστο σε όσους εργάστηκαν σκληρά για να πραγματοποιήσουν αυτές τις χοντρές και λεπτές συναντήσεις με τους εναπομείναντες σοβιετικούς ηγέτες.

Η σημασία της Συνόδου Κορυφής της Κωνσταντινούπολης

Η Σύνοδος Κορυφής για το «Νησί της Δημοκρατίας και των Ελευθεριών» έχει ιδιαίτερη σημασία από πολλές απόψεις. Το έτος 2021 συμπίπτει με την 30ή επέτειο της ανεξαρτησίας του Αζερμπαϊτζάν και των δημοκρατιών της Κεντρικής Ασίας. Πριν από 30 χρόνια, το Ουζμπεκιστάν και το Κιργιστάν κήρυξαν την ανεξαρτησία τους στις 31 Αυγούστου, το Αζερμπαϊτζάν στις 18 Οκτωβρίου, το Τουρκμενιστάν στις 27 Οκτωβρίου και το Καζακστάν στις 16 Δεκεμβρίου. Η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε όλες αυτές τις δημοκρατίες και άνοιξε μια πρεσβεία. Πριν ακόμη διαλυθεί επίσημα η Σοβιετική Ένωση. Σε αυτή τη διαδικασία έχουν παραχθεί κατά καιρούς δημιουργικές λύσεις για να είναι οι πρώτοι. Μετά την αναγνώριση, διορίστηκαν γρήγορα πρεσβευτές στις πρόσφατα ανεξάρτητες χώρες. Χικμέτ ΤσετίνΚατά την πρώτη επίσκεψή του σε αυτές τις χώρες, ως Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, έγινε μια ωραία χειρονομία που πήρε τους νέους πρέσβεις στις θέσεις τους.

Πρώτη στην ιστορία της διπλωματίας

Διορίστηκε πρέσβης στο Αζερμπαϊτζάν Αλτάν Καραμάνογλου, εν τω μεταξύ, δυστυχώς έσπασε το πόδι του. Όσο πήγαινε στο Μπακού, τόσο περισσότερο χρειαζόταν. Τότε δεν ήταν δυνατό να παρουσιαστεί διαπιστευτική επιστολή στο εικονικό περιβάλλον όπως είναι σήμερα. Για να μην χαθεί ο τίτλος της χώρας που έστειλε τον πρώτο πρέσβη στο Αζερμπαϊτζάν στο μεγάλο μας αντίπαλο Ιράν, ο γενικός διευθυντής μας Bilal Şimşir Πήγαμε στο Μπακού βιαστικά. Το πρωί της 13ης Ιανουαρίου 1992, απουσία του Καραμάνογλου, ο τότε πρόεδρος Ayaz MouttalibovΠαρουσιάσαμε τα διαπιστευτήρια εκ μέρους του. Πιθανώς, μια τέτοια πρακτική δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία των διεθνών σχέσεων.

Ο Kenes freak τελειώνει

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της 8ης Συνόδου Κορυφής είναι ότι το όνομά της άλλαξε από Συμβούλιο Συνεργασίας Τουρκόφωνων Κρατών σε Οργανισμό Τουρκικών Κρατών. Πράγματι, κατά την πρώτη Σύνοδο Κορυφής στην Άγκυρα, ο Turgut Özal το ζήτησε στην εναρκτήρια ομιλία του. Ωστόσο, η πρόταση αυτή υποστηρίχθηκε από τον Πρόεδρο του Ουζμπεκιστάν. Κερίμοφ, Πρόεδρο του Καζακστάν, ότι οι υπερκρατικές δομές θα υπονομεύσουν την κυριαρχία τους Ναζαρμπάγιεφ Το αντιτάχθηκαν με το σκεπτικό ότι δεν θα συμμορφωνόταν με τον πολυεθνικό ιστό της χώρας τους. Χρειάστηκαν λοιπόν 30 χρόνια και μια γενιά για να ενωθούν τα τουρκικά κράτη κάτω από τη σκέπη μιας μόνιμης οργάνωσης. Ελπίζω ότι με αυτόν τον τρόπο θα απαλλαγούμε από το τέρας Keneş, που κανείς στην Τουρκία δεν ξέρει τι σημαίνει εκτός από αυτούς που εργάζονται στη γραμματεία του.

Το Τουρκμενιστάν έχει γίνει μέλος παρατηρητής

Το Τουρκμενιστάν, το οποίο δεν είναι μέλος του Τουρκικού Συμβουλίου λόγω της πολιτικής του ουδετερότητας στην εξωτερική του πολιτική, συμμετείχε χθες στη σύνοδο κορυφής για πρώτη φορά σε επίπεδο προέδρου με καθεστώς παρατηρητή. Επιπλέον, εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω γιατί η Ουγγαρία, όπως και το Τουρκμενιστάν, συμμετέχει στις συνόδους κορυφής με καθεστώς παρατηρητή. Στα βιβλία ιστορίας που διαβάζαμε στα παιδικά μας χρόνια, λέγαμε πώς οι Τούρκοι από τη Μ. Ασία ήταν διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, σχεδόν όλος ο παγκόσμιος πληθυσμός ήταν κατά κάποιο τρόπο προγονικοί Τούρκοι. Δεν είναι περίεργο που οι Φινλανδοί θέλουν να γίνουν παρατηρητές κάποια μέρα αύριο. Ήταν επωφελές από αυτή την άποψη ότι είχαν τεθεί ορισμένα κριτήρια προκειμένου ο Οργανισμός να έχει καθεστώς παρατηρητή στη χθεσινή σύνοδο κορυφής.

Τουρκικό World Vision 2040

Μεταξύ των διαφόρων ψηφισμάτων και της Διακήρυξης της Κωνσταντινούπολης, η οποία περιλαμβάνει τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής που εγκρίθηκε χθες στην Κωνσταντινούπολη, ιδιαίτερη σημασία θα έχει το «Τουρκικό Έγγραφο Παγκόσμιου Οράματος 2040». Σημειωτέον ότι το έγγραφο, που περιλαμβάνει τους στόχους και το μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο πρόγραμμα του οργανισμού, περιλαμβάνει έννοιες όπως «καλή διαχείριση», «καταπολέμηση της διαφθοράς», «διαφάνεια» που είναι απαραίτητες για κάθε φουαγιέ.

Από που είναι αυτός?

30 χρόνια δεν είναι πολλά στη ζωή των κρατών. Ωστόσο, η απόσταση που διένυσαν τα τουρκικά κράτη σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα είναι συγκλονιστική. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας στην Κεντρική Ασία με τον Χικμέτ Τσετίν, μπορέσαμε να βρούμε το φωτοαντιγραφικό για πρώτη φορά στο κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικών στην Άλμα Άτα, που ήταν ο τρίτος σταθμός του ταξιδιού μας. Δυσκολευτήκαμε να βρούμε κατάλυμα για την τουρκική αποστολή 150 ατόμων στο Ασγκαμπάτ. Σήμερα, το Ασγκαμπάτ μοιάζει με ένα μικρό Μανχάταν με τα περίτεχνα κτίριά του, τα περισσότερα από τα οποία χτίστηκαν από Τούρκους εργολάβους, και τις λεωφόρους με κανόνες. Όσοι βλέπουν τη Νουρσουλτάν, την πρωτεύουσα του Καζακστάν, δεν μπορούν παρά να αφηγηθούν τη μεγαλοπρέπεια της πόλης. Περιττό να αναφέρουμε την πρόοδο που έχει σημειώσει το Μπακού εδώ και 30 χρόνια.

Η Σύνοδος Κορυφής της Κωνσταντινούπολης ήταν μια ιστορική καμπή στη διαδικασία θεσμοθέτησης του τουρκικού κόσμου. Το γεγονός ότι η εντολή της προεδρίας του οργανισμού μεταφέρθηκε στην Τουρκία για δύο χρόνια με αυτή τη σύνοδο κορυφής θα δημιουργήσει μια καλή ευκαιρία για παρακολούθηση της εφαρμογής των αποφάσεων που ελήφθησαν. Εν τω μεταξύ, η Τουρκία αναμένεται να αναπτύξει το δικό της μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο όραμα για την Κεντρική Ασία. Αν επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν στα 90s, πηγαίνουμε εκεί με λοξά μάτια και φτάνουμε με λοξά μάτια. Μπορεί αυτή τη φορά να μην βρούμε άλογο για να φύγουμε από την πατρογονική πατρίδα που φύγαμε έφιπποι και να επιστρέψουμε με αεροπλάνο.