Οι Αζόρες του βραβευμένου σκηνοθέτη Andreas Fontana προβλήθηκαν στο MUBI. «Για τους ανθρώπους που έχουν πολλά χρήματα, τα χρήματα γίνονται ένα είδος δηλητηρίου», είπε ο Fontana. «Αναρωτιόμουν πώς θα μπορούσα να δείξω αυτό το δηλητήριο στις ταινίες», λέει.

Seray GENÇ

Η δικτατορία του 1976-1983 στην Αργεντινή έχει γίνει αντικείμενο πολλών ταινιών και έργων. Ο Ελβετός σκηνοθέτης Andreas Fontana μετατρέπει αυτή την περίοδο σε μια πολύ τεταμένη πολιτική ιστορία με διαφορετικό χαρακτήρα και τάξη στις Αζόρες. Μέρη όπως λόμπι ξενοδοχείων, ανδρικά κλαμπ, φάρμες όπου διαδραματίζεται η ταινία. Η υποκριτική του Fabrizio Rongione, που υποδύεται τον Ελβετό τραπεζίτη Yvan De Wiel, και της Stéphanie Cléau, που υποδύεται την Ines. Οι ταξικές ισορροπίες και ο ρεαλισμός της γλώσσας που χρησιμοποιείται συμβάλλουν στη μυστηριώδη, διφορούμενη και υψηλής έντασης ατμόσφαιρα της ταινίας.

Η ταινία αφηγείται το αναγκαστικό ταξίδι του Yvan de Wiel και της συζύγου του Inès, ενός από τους συνεργάτες μιας ελβετικής τράπεζας το 1980, μετά την εξαφάνιση του Keys, του πρώην εκπροσώπου της τράπεζας στη χώρα. Συναντήσαμε τον Andreas Fontana, τον σκηνοθέτη της ταινίας, που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βερολίνου και κέρδισε το Ελβετικό Βραβείο Νέου Ταλέντου στο Φεστιβάλ Ζυρίχης, MUBI, μετά την προβολή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου BFI, και μιλήσαμε για το Αζόρες.

Είσαι Ελβετός. Ο Azor, εν τω μεταξύ, αφηγείται την ιστορία ενός Ελβετού ιδιώτη τραπεζίτη που επισκέπτεται την Αργεντινή την εποχή της χούντας. Τι δεσμούς έχετε με την Αργεντινή;

Μάλιστα, θα μπορούσες να πεις ότι έχω προσωπική σχέση, όχι την οικογένειά μου. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γενεύη, αλλά πολύ μικρός ταξίδεψα με τον μεγαλύτερο αδερφό μου και τον πατέρα μου. Επισκέφτηκα την Αργεντινή για πρώτη φορά όταν ήμουν 20 χρονών. Σπούδαζα συγκριτική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Ένας από τους δασκάλους μου ήταν Αργεντινός και συμμετείχα σε έρευνα στην Αργεντινή κατά τα σχολικά μου χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της έρευνας πέρασα χρόνο στην Αργεντινή σε ηλικία 25 ετών και εμπνεύστηκα και εντυπωσιάστηκα πολύ από αυτή τη χώρα. Η λογοτεχνία, η ποίηση, ο κινηματογράφος και φυσικά οι άνθρωποι του… Μετά από αυτό, βρέθηκα στην Αργεντινή κάθε χρόνο και εν μέρει άρχισα να ζω κι εκεί.

Ανδρέας Φοντάνα

Η ταινία σας Azores αφηγείται μια πολιτική ιστορία για την ιστορία της Αργεντινής. Αφηγείται από μια άλλη οπτική γωνία τι συνέβη στη χώρα, ιδιαίτερα την περίοδο της στρατιωτικής χούντας. Στην ταινία σας παρουσιάζετε ένα σημαντικό μέρος της Αργεντινής από τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Παρακολουθήσαμε ντοκιμαντέρ για τις μητέρες στην Plaza de Mayo και τις εξαφανίσεις εκείνης της περιόδου. Παρακολουθήσαμε την επίσημη ιστορία του Luis Puenzo (La Historia Official, 2015). Τι σας έκανε εντύπωση σε αυτό το κομμάτι της ιστορίας;

Δεν παρακολούθησα τις ταινίες που ανέφερες μόνο για να προετοιμαστώ για αυτήν την ταινία, για να γυρίσω αυτήν την ταινία, αλλά πρέπει να πω ότι έχω παρακολουθήσει πολλές ταινίες. Αυτό το ενδιαφέρον προέκυψε τόσο από το ότι ήμουν σινεφίλ όσο και από το γεγονός ότι άρχισα να ζω στην Αργεντινή και ότι η Αργεντινή ήταν μέρος της έρευνάς μου. Έτσι έβλεπα ταινίες, διάβασα βιβλία και δεν περιοριζόταν μόνο στη δεκαετία του 70. Αλλά φυσικά αυτό που κάνει ενδιαφέρουσα αυτή την περίοδο είναι ότι ήταν μια περίοδος ατιμώρητων μέχρι το 2006. Κατάγομαι από μια περίπλοκη χώρα. Ελβετοί τραπεζίτες πήγαν στην Αργεντινή αλλά και στη Νότια Αφρική. Υποστήριξαν το Apertheid. Επισκέφτηκαν επίσης την Ελλάδα, τη Βραζιλία, την Παραγουάη… Ελβετοί τραπεζίτες ήταν παρόντες όπου γινόταν το πραξικόπημα. Το να έρθω από μια χώρα όπως η Αργεντινή και να γνωρίσω καλύτερα την Αργεντινή με βοήθησε να κάνω αυτή την ταινία.

ΔΕΝ ΘΑ ΑΚΟΥΣΤΕ ΒΑΣΑΝΙΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΩΣΤΟ ΤΥΠΟ

Η γλώσσα και η ορολογία που χρησιμοποιείται καθώς και η ατμόσφαιρα της ταινίας μεταδίδουν επίσης μια αίσθηση κυριαρχίας. Η ταινία έχει μια αφήγηση που κυριαρχεί στην καθημερινότητα αυτής της τάξης, τη γλώσσα που χρησιμοποιούν και τις ισορροπίες μεταξύ τους. Ο ιδιοκτήτης της ελβετικής τράπεζας Yvan de Viel και η σύζυγός του Ines, που ήρθαν στην Αργεντινή υπολογίζοντας πώς θα έμοιαζαν, μίλησαν κατά των πραξικοπηματιών, επενδυτών κ.λπ. Υπολογίζουν και πώς θα πλησιάσουν, αλλά δεν φαίνεται να γνωρίζουν τι συμβαίνει στη χώρα ή υπάρχει κατάσταση «σιωπής», όπως λένε οι Αζόρες.
Οι επαγγελματικές ομάδες σχηματίζουν μια κουλτούρα και μια ορολογία μεταξύ τους. Η ίδια κατάσταση είναι και στον τραπεζικό τομέα. Σκεφτόμουν πώς να εξηγήσω αυτήν την ορολογία, που δεν είναι γνωστή σε όλους.

Ένας τραπεζίτης ακολουθεί πάντα την ατζέντα, αλλά από τον δεξιό Τύπο. Αν τα διαβάσετε, δεν θα ξέρετε τίποτα για τα βασανιστήρια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Yvan de Viel κάνει επίσης πολιτικές αναλύσεις για την οικονομική πορεία της χώρας, την αντιπολίτευση, τους αντάρτες και το πραξικόπημα. Όμως ένας τραπεζίτης είναι δεξιά και δεν παίρνει ποτέ θέση στον πολιτικό αγώνα. Ακούει τους πάντες και γνέφει. Κατά κάποιο τρόπο, είναι ένα δράμα. Θέλαμε να δείξουμε ότι ο Yvan δεν είναι ανόητος, αλλά απολιτικός. Ο εφιάλτης αυτής της τάξης χάνει τις δυνάμεις του, καλά τον έχεις αποτυπώσει. Για τους ανθρώπους που έχουν πολλά χρήματα, τα χρήματα γίνονται ένα είδος δηλητηρίου. Δεν θέλουν να το χάσουν. Με ενδιέφερε πώς θα μπορούσα να δείξω αυτό το δηλητήριο στις ταινίες.