ΤΕΙΧΟΣ – «Ο τουρκοκυπριακός λαός, που έχει το δικαίωμα στην αυτονομία ως ένας από τους δύο ίσους λαούς της Κύπρου, είναι αποφασισμένος να προστατεύσει την ύπαρξή του, την εθνική και πολιτιστική του προσωπικότητα, καθώς και τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες με τα οποία γεννιούνται όλοι οι λαοί. εξίσου. , σε μια ελεύθερη και δημοκρατική τάξη στη δική τους γη. . (…) Ο τουρκοκυπριακός λαός έχει το δικαίωμα να καθορίζει τη μοίρα του (αυτοδιάθεση). Το δικαίωμα αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ανακληθεί».

Τα στοιχεία που παραθέσαμε παραπάνω περιλαμβάνονται στη δήλωση σχετικά με την απόφαση αυτοδιάθεσης που ελήφθη από τη Συνέλευση του Τουρκικού Ομόσπονδου Κράτους της Κύπρου στις 17 Ιουνίου 1983. Το προαναφερθέν κείμενο και τα άρθρα του βρίσκονται στη σελίδα 181 του ο πρώτος τόμος του βιβλίου του έμπειρου Κύπριου πολιτικού Hakkı Atun «Απομνημονεύματα για την πολιτική του Hakki Atun», που εκδόθηκε στη Λευκωσία το 2018. Η ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) ανακοινώθηκε στον κόσμο στις 15 Νοεμβρίου 1983, μερικούς μήνες αφότου το θεώρημα των Τουρκοκυπρίων ηγετών «Υπάρχουν δύο λαοί με δικαίωμα αυτοδιάθεσης στην Κύπρο» συμπεριλήφθηκε σε επίσημο κείμενο, 9 χρόνια μετά τον πόλεμο του 1974. Την εποχή της δημιουργίας του, ελπίζουμε ότι «κάποιοι Οι φίλες μουσουλμανικές χώρες θα αναγνωρίσουν το νέο κράτος» δεν υλοποιήθηκε ποτέ και μόνο η Τουρκία έχει αναγνωρίσει τον χωριστό κρατικό μηχανισμό στη βόρεια Κύπρο από το 1983 μέχρι σήμερα. Με αυτή τη δομή, τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) έλαβαν μια σειρά από αποφάσεις που εμπόδισαν τις ξένες χώρες να δημιουργήσουν επίσημες σχέσεις και διάλογο. Στη σκιά αυτών των αποφάσεων, οι Τουρκοκύπριοι έχουν ξεκινήσει έναν σκληρό αγώνα για τη ζωή εκτός διεθνούς αρένα εδώ και 38 χρόνια.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΤΗ δεκαετία του 1950

Η διαδικασία που οδήγησε στην ίδρυση της ΤΔΒΚ το 1983 ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 και ακολούθησε μια παράλληλη πορεία με τις διαδικασίες πραξικοπήματος στην Τουρκία και τις σημαντικές καμπές στο Κυπριακό. Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την «Ένωση», δηλαδή την απόφαση για προσάρτηση, μετά το δημοψήφισμα για την «επανένωση της Κύπρου με την Ελλάδα» που οργάνωσαν οι Ελληνοκύπριοι το 1950, η ελληνική διπλωματία έθεσε στην ημερήσια διάταξη το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του οι Κύπριοι. του ONU. Μέχρι την εποχή που η Αθήνα επιτέθηκε στην Κύπρο, η επίσημη ρητορική της Άγκυρας ήταν ότι η Τουρκία δεν είχε κυπριακό πρόβλημα όσο η Κύπρος συνέχιζε το ταξίδι της ως βρετανική αποικία. Πράγματι, την παραμονή της περιόδου που η Ελλάδα παρακαλούσε τον ΟΗΕ για την Κύπρο, η τουρκική διπλωματία προσπαθούσε να αναβιώσει το Βαλκανικό Σύμφωνο και να συνεργαστεί στενότερα με την Ελλάδα κατά τη διαδικασία του Ψυχρού Πολέμου. Ωστόσο, η μονομερής κίνηση της Αθήνας στην Κύπρο θα οδηγούσε το Δημοκρατικό Κόμμα της Άγκυρας σε ριζική αλλαγή της πολιτικής του στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το νησί της Κύπρου αφέθηκε υπό βρετανικό έλεγχο από το δεύτερο καθεστώς Abdulhamid στα μέσα του 1878. Μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, το νησί θα γίνει βρετανική αποικία. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης, η Τουρκία ανακοίνωσε στη διεθνή κοινή γνώμη ότι παραιτείται από όλα τα δικαιώματά της στο νησί. 32 χρόνια μετά από αυτή την εξέλιξη, η Τουρκία επανέφερε την Κύπρο στην ατζέντα υποστηρίζοντας τους Τουρκοκύπριους εθνικιστές ηγέτες και λαμβάνοντας προσκλήσεις σε συνόδους κορυφής που σχετίζονται με τη διαδικασία μετασχηματισμού της Κύπρου μετά από πρόσκληση του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτά τα βήματα θα ακολουθούσε η συγκρότηση ενός ένοπλου τουρκοκυπριακού κινήματος αντίστασης υπό την ηγεσία των ειδικών δυνάμεων μετά το 1956.

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950, η Αγγλία υπερασπιζόταν την αποικιακή κυριαρχία στην Κύπρο. Ωστόσο, καθώς το νησί βρισκόταν σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο μετά τις επιθέσεις της ελληνικής ένοπλης, δεξιάς και εθνικιστικής οργάνωσης «Eoka», η στάση του Λονδίνου άλλαξε. Έτσι, μετά το 1957, το Λονδίνο άρχισε να σκέφτεται μια νέα δομή στην οποία θα τηρούνταν οι ισορροπίες του κυπριακού τριγώνου Αγγλίας-Ελλάδας-Τουρκίας. Το τελευταίο στάδιο αυτών των πρωτοβουλιών, που εντάθηκε στα μέσα του 1958, ήταν η δικοινοτική Κυπριακή Δημοκρατία, που επρόκειτο να ιδρυθεί την περίοδο 1959-1960, η οποία ήταν σχετικά ανεξάρτητη αλλά ταυτόχρονα παρείχε παραχωρήσεις σε τρία ξένα κράτη. . Η διάρκεια ζωής αυτής της επιχείρησης θα ήταν μόνο τρία χρόνια. Η δικοινοτική δημοκρατία έληξε τον Δεκέμβριο του 1963 με την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων. Πριν από αυτή την εξέλιξη, η ελληνοκυπριακή πλευρά επιχείρησε να τροποποιήσει το Σύνταγμα του 1960, παρά τις αντιρρήσεις της Άγκυρας και της Αθήνας.

ΓΚΕΤΟ ΣΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Την περίοδο 1963-1974, οι Τουρκοκύπριοι πάλεψαν να επιβιώσουν στα γκέτο, τα οποία βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (TSK), της τοπικής αντιστασιακής οργάνωσης «TMT», της τουρκοκυπριακής ηγεσίας και της Τουρκικής Πρεσβείας στο νησί. , και διάσπαρτα σε όλο το νησί. Μεταξύ αυτών που υπέφεραν περισσότερο από τη διαδικασία της γκετοποίησης των Τουρκοκυπρίων ήταν οι Κύπριοι διανοούμενοι και εργάτες που ήταν υπέρ της ειρήνης και του αγώνα των εργατών και των τάξεων. Οι επιθέσεις των φασιστικών δομών κατά των εργαζομένων και στις δύο εταιρείες συνεχίστηκαν μετά την έναρξη των δικοινοτικών συνομιλιών το 1968. Το φασιστικό και μιλιταριστικό στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα το 1967 επηρέασε βαθιά τον αγώνα για δημοκρατία και μια ελεύθερη κοινοτική ζωή.Κύπρος. Λίγα χρόνια πριν από αυτή την εξέλιξη, οι εκπρόσωποι του πραξικοπήματος του 1960 στην Τουρκία είχαν σηκώσει τα μανίκια για να επιβάλουν τον τρόπο ζωής τους και την κατανόησή τους στους Τουρκοκύπριους.

Η Κύπρος χωρίστηκε στα δύο μετά το φασιστικό πραξικόπημα και τον πόλεμο που ακολούθησε το καλοκαίρι του 1974. Μετά από αυτή την εξέλιξη, οι Τουρκοκύπριοι, που βγήκαν από τα γκέτο, επιδίωξαν να δημιουργήσουν νέα ζωή στη «λάφυρο» του πολέμου», δηλαδή να πούμε στα ακίνητα και τις επιχειρήσεις, που άφησαν εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνοκύπριοι στα βόρεια μέρη του νησιού. Την ίδια περίοδο, καθώς οι σπόροι των ομοσπονδιακών συνομιλιών με προσανατολισμό τη λύση φυτεύτηκαν μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, η τουρκοκυπριακή ηγεσία μονομερώς και χωρίς διεθνή δημόσια αναγνώριση σχημάτισε μια ξεχωριστή ομοσπονδιακή τουρκοκυπριακή διοικητική δομή.

Η ΤΔΒΚ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΗΣ 12ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Η κοινωνική και πολιτική αντιπολίτευση στο Τουρκοκυπριακό Ομόσπονδο Κράτος άκμασε στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Οι πολιτικές δομές που ιδρύθηκαν από Τουρκοκύπριους διανοούμενους και πολιτικούς, οι οποίοι αντιτάχθηκαν σε κάθε είδους αυτονομιστικά κινήματα στην Κύπρο, υποστήριξαν την ομοσπονδιακή λύση και είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την Η τουρκική αριστερά και το σοσιαλιστικό κίνημα στενά τα τελευταία χρόνια, έφτασαν στο σημείο να κλονίσουν βαθιά την εθνικιστική ηγεσία του Ραούφ Ντενκτάς το 1981.

Λίγους μήνες μετά το πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου 1980, η τουρκοκυπριακή αριστερά βγήκε από τις κάλπες με σημαντικά κέρδη, ανησυχώντας τους πραξικοπηματίες στην Άγκυρα και τα εθνικιστικά τμήματα στη Λευκωσία. Στη σκιά αυτής της εξέλιξης, ο Ντενκτάς και οι συνεργάτες του στην Άγκυρα πάτησαν το κουμπί για την ίδρυση ενός δεύτερου ξεχωριστού κρατικού μηχανισμού στην Κύπρο τον οποίο θα σχεδίαζαν και θα έλεγχαν. Και τον Νοέμβριο του 1983, που έμοιαζε με κάποιο είδος πολιτικού πραξικοπήματος, ανακοινώθηκε η ίδρυση της ΤΔΒΚ στη βόρεια Λευκωσία, τη στιγμή που το Κόμμα Πατρίδας του Τουργκούτ Οζάλ ήρθε στην εξουσία στην Τουρκία.

Από την ίδρυσή της το 1983, η ΤΔΒΚ έχει χρησιμεύσει ως πολύτιμο εργαστήριο για την αυτοδιαχείριση των Τουρκοκυπρίων. Οι Τουρκοκύπριοι, που ανέλαβαν αυτή τη δομή σε διαφορετικά επίπεδα, είχαν την ευκαιρία να βιώσουν τι σημαίνει να διοικείς ένα σύγχρονο κράτος. Επιπλέον, μεγάλα τμήματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας είχαν την ευκαιρία να εργαστούν στον δημόσιο τομέα τα χρόνια της κρίσης και της οικονομικής αναταραχής.

38 ΧΡΟΝΙΑ ΓΕΜΑΤΑ ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Παρά ορισμένες θετικές πτυχές ειδικά για την ΤΔΒΚ, οι αρνητικές πτυχές της εν λόγω δομής εμφανίστηκαν κατά την περίοδο των 38 ετών. Ο διαχωρισμός από τη διεθνή σκηνή έχει σοβαρές κοινωνικοοικονομικές συνέπειες για τους Τουρκοκύπριους. Στη σκιά της κατάρρευσης της ομοσπονδιακής λύσης, που είχε την ευκαιρία να πετύχει την περίοδο 2002-2017, η πολύπλευρη ανάγκη και η εξάρτηση των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία άφησε βαθιές πληγές στην κοινωνικο-πολιτισμική σύνθεση του τοπικού πληθυσμού. Επιπλέον, οι προσπάθειες των τουρκικών κυβερνήσεων να επιβάλουν την κοσμοθεωρία και τις πολιτικές τους στο νησί (όπως συνέβη στις τελευταίες προεδρικές εκλογές) παρουσιάζουν τους Τουρκοκύπριους με μια σειρά σοβαρών προβλημάτων.

Η σοβαρότητα των προαναφερθέντων προβλημάτων εξελίχθηκε σε δολοφονίες στα βόρεια του νησιού τη δεκαετία του 1990, ακοντισμούς παραστρατιωτικών οργανώσεων και εδραίωση σχέσεων μαφίας-τζόγου. Ταυτόχρονα με αυτές τις εξελίξεις, οι Τουρκοκύπριοι απάντησαν στην οικονομική κρίση του 1999-2000 με δυναμικές ενέργειες και με κινητοποίηση στους δρόμους. Στις αρχές του 2010, Τουρκοκύπριοι βγήκαν στους δρόμους για να πουν στην Άγκυρα «δεν ταΐζουμε».

Στο τέλος του 2021 βλέπουμε ότι οι Τουρκοκύπριοι συνεχίζουν το ιστορικό τους ταξίδι με μια πολύ προβληματική δομή. Η ηγεσία του Ερσίν Τατάρ, ο οποίος ήρθε στην εξουσία με την προοπτική μιας «λύσης δύο κρατών» πριν από ένα χρόνο, δεν έχει ακόμη μπορέσει να αντιμετωπίσει τα θεμελιώδη προβλήματα αυτής της δομής. Επιπλέον, η δεξιά πλευρά, της οποίας ο Τατάρ ήταν επικεφαλής την προηγούμενη περίοδο, έχει βυθιστεί σε μεγάλη κρίση τους τελευταίους μήνες. Στη σκιά αυτών των εξελίξεων και των ανησυχιών για το μέλλον, οι Τουρκοκύπριοι γιορτάζουν την επέτειο της ΤΔΒΚ με ένα θλιμμένο χαμόγελο.