Η Τουρκία έχει καταβάλει έντονες προσπάθειες για να ξεπεράσει τις πρόσφατες κρίσεις της Συρίας, της Λιβύης, της Μεσογείου, των S-400 και των F35 με τις μικρότερες ζημιές. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να επιλύσουν αυτές τις κρίσεις με διπλωματικά μέσα, λαμβάνοντας υπόψη τις διακρατικές σχέσεις ενδιαφέροντος. Για το λόγο αυτό, βασικές διπλωματικές κινήσεις γίνονται σε μεγάλο βαθμό στο πλαίσιο ενός ορθολογικού υπολογισμού των κερδών και των ζημιών.

Δυστυχώς, αν δούμε τις εξελίξεις στη Δύση, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, μπορούμε να πούμε ότι αυτές οι προσπάθειες της Τουρκίας είναι απίθανο να οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα. Οι λόγοι για αυτό μπορούν να αναφερθούν ως υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης σε αντιτουρκικά επιχειρήματα και κινήσεις στα περισσότερα από τα προαναφερθέντα ζητήματα, σε αντίθεση με τα δικά τους συμφέροντα.

Οι παράλογες πολιτικές προτιμήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης
ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ; Καθώς η Τουρκία, σύμμαχος του ΝΑΤΟ και μια από τις σημαντικότερες στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, στεκόταν στη Συρία, υποστήριξε ανοιχτά την επέκταση μιας ομάδας που θεωρούσε τρομοκρατική οργάνωση. Αναμφίβολα, αυτή η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν μπορεί να εξηγηθεί με έναν ορθολογικό υπολογισμό κερδών και ζημιών και με μια πολιτική μέθοδο στην οποία τα υλικά συμφέροντα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.

Ομοίως, το γεγονός ότι τα ευρωπαϊκά κράτη άφησαν την Τουρκία μόνη στη βόρεια Συρία σε βάρος της πιθανότητας επιδείνωσης της προσφυγικής κρίσης και της υποστήριξης των εξτρεμιστικών επιχειρημάτων της Ελλάδας στη Μεσόγειο δεν μπορεί να εξηγηθεί με λογικά επιχειρήματα.

Λοιπόν, είναι δυνατόν να νοηματοδοτηθεί αυτή η πολιτική που ακολουθούν τα δυτικά κράτη σε ένα συστηματικό/θεωρητικό πλαίσιο; Μια εξέταση των πρόσφατων συζητήσεων μεταξύ ορθολογιστικών και αντανακλαστικών οραμάτων στο πεδίο των διεθνών σχέσεων μπορεί να ρίξει φως σε αυτό το ερώτημα.

Συζητήσεις μεταξύ ορθολογιστικών και αντανακλαστικών οραμάτων
ορθολογιστική άποψη? Υποθέτει ότι οι άνθρωποι και οι θεσμοί με τους οποίους συνδέονται θα ενεργήσουν όσο το δυνατόν πιο ορθολογικά για να μεγιστοποιήσουν τα συμφέροντά τους και να λάβουν αποφάσεις ανάλογα. Από την άλλη πλευρά, η αντανακλαστική άποψη. ισχυρίζεται ότι οι ενέργειες των ηθοποιών δεν είναι απλώς ένας υπολογισμός κερδών και ζημιών. Σύμφωνα με την αντανακλαστική αντίληψη, οι ταυτότητες, οι πεποιθήσεις και οι ιδεολογίες των ηθοποιών επηρεάζουν σοβαρά τις απόψεις και τις συμπεριφορές τους στη σφαίρα της πολιτικής.

Πριν ασχοληθούμε με τρέχοντα ζητήματα, ας εξετάσουμε πώς αυτά τα επιχειρήματα που ομαδοποιήθηκαν γύρω από ορθολογιστικά και αντανακλαστικά οράματα προέκυψαν σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της ιστορίας μας, προκειμένου να κατανοήσουμε τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Σύμφωνα με όσα αφηγείται ο Şevket Aydemir στον δεύτερο τόμο του βιβλίου One Man, ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στοχεύει να γίνει υπουργός πολέμου της κυβέρνησης της Κωνσταντινούπολης πριν πάει στη Σαμψούντα και ξεκινήσει τον εθνικό αγώνα στην Ανατολία. Ο Μουσταφά Κεμάλ Πασάς πιστεύει ότι αν γίνει υπουργός Πολέμου, θα πείσει τις δυνάμεις κατοχής, ιδιαίτερα τους Βρετανούς, να προστατεύσουν την ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να τερματίσουν την κατοχή με διπλωματικά μέσα. Διότι, σύμφωνα με τον Μουσταφά Κεμάλ, ο μόνος υποψήφιος για την τάξη και την προστασία της Κωνσταντινούπολης και της γεωγραφίας που κάλυπτε η Οθωμανική Αυτοκρατορία είναι η ίδια η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Δεν είναι δυνατό για τους Βρετανούς να εγκαθιδρύσουν αυτή την τάξη με τους Έλληνες ή οποιοδήποτε μικρό κράτος που μπορεί να αντλήσουν μεταξύ των μειονοτήτων. Για το λόγο αυτό, ο Μουσταφά Κεμάλ Πασάς, με βάση μια ορθολογική ανάλυση των κερδών και ζημιών, υποθέτει ότι μπορεί να πείσει τους Βρετανούς με διπλωματικές μεθόδους και να σώσει τη χώρα από την κατοχή χωρίς να προκαλέσει σύγκρουση. Ωστόσο, ο Μουσταφά Κεμάλ Πασάς δεν μπόρεσε να γίνει υπουργός Πολέμου και σύντομα έγινε σαφές ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ ήταν σκληρός εχθρός των Τούρκων και αθεράπευτος Έλληνας θαυμαστής. Πήρε τη χώρα του σε μια περιπέτεια ως θύμα του ελληνικού θαυμασμού και του τουρκικού μίσους, με τίμημα να ενεργήσει ενάντια στα συμφέροντα της χώρας του. Εκτός από την αποτροπή της ελληνικής εισβολής στην Ανατολία, υποστήριξε και αυτή την καταπάτηση. Ιστορία; Αυτό το γεγονός κατέδειξε με πικρία πόσο ζωτικής σημασίας είναι οι ταυτότητες, οι πεποιθήσεις και οι ιδεολογίες των παραγόντων στη διεθνή πολιτική.

Τα δυτικά κράτη προτιμούσαν την αντανακλαστική παρά την ορθολογική πολιτική
Αν επιστρέψουμε στις τρέχουσες κρίσεις στις οποίες εμπλέκεται η Τουρκία. Ο τρόπος με τον οποίο οι ταυτότητες, οι πεποιθήσεις και οι ιδεολογίες υπερισχύουν των ορθολογικών υπολογισμών των διαφυγόντων κερδών μπορεί να φανεί στις πολιτικές που ακολούθησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη κατά τη διάρκεια διαφόρων κρίσεων και γεγονότων, από τη Συρία έως τη Λιβύη, ειδικά στη στάση τους απέναντι στην Τουρκία.

Για παράδειγμα, στη συριακή κρίση, όπως προαναφέρθηκε, οι Ηνωμένες Πολιτείες πήραν μια ξεκάθαρα αντιτουρκική θέση. Παρά τις καλύτερες προσπάθειες και τις προσφορές συνεργασίας της Τουρκίας, δεν έχει αποσύρει την υποστήριξή της προς το YPG. Η ομιλία και η στάση των αξιωματούχων και των εμπειρογνωμόνων που είναι εξουσιοδοτημένοι σε διαφορετικούς θεσμούς στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδίως το Foreign Affairs και το Πεντάγωνο, ή που βρίσκονται στο έδαφος ως εκπρόσωποι στη Συρία, απέναντι στο YPG μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως ένας σημαντικός δείκτης τη θέση των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι πολύ σημαντικό αυτοί οι αξιωματούχοι να υποστηρίζουν ανοιχτά το YPG και τις σχετικές ομάδες και άτομα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε άλλες πλατφόρμες, προκειμένου να γίνουν εν γνώσει και πρόθυμα εργαλείο μαύρης προπαγάνδας που διεξάγεται από το YPG κατά της Τουρκίας, όσον αφορά την κατανόηση της παράλογης στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Τουρκία σχετικά με τη Συρία.

Είναι επίσης δυνατό να εξηγηθεί με άλλους τρόπους η υποστήριξη των ΗΠΑ στο YPG ή, με άλλα λόγια, η αντιτουρκική τους στάση. Τα πρώτα που έρχονται στο μυαλό είναι? Δραστηριότητες λόμπι κατά της Τουρκίας που πραγματοποιούνται από τα εβραϊκά, αρμενικά και ελληνικά λόμπι και την τρομοκρατική οργάνωση Φετουλάχ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ως εκ τούτου, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι μια προκατάληψη κατά της Τουρκίας που υπερισχύει των ορθολογικών υπολογισμών των επιτοκίων και απενεργοποιεί τους υπολογισμούς κερδών και ζημιών οδηγεί τις πολιτικές των ΗΠΑ.

Παρόμοια τάση παρατηρείται και στις ευρωπαϊκές χώρες. Καθώς η τρομοκρατική οργάνωση YPG προσπαθούσε να δημιουργήσει έναν διάδρομο και να δημιουργήσει ένα ανεξάρτητο κράτος στη νότια Τουρκία, οποιοσδήποτε Ευρωπαίος ηγέτης ικανός να ασκήσει μια ρεαλιστική πολιτική θα μπορούσε εύκολα να προβλέψει ότι η Τουρκία δεν θα έμενε σιωπηλή σε αυτήν την κατάσταση. Ωστόσο, παρατηρήσαμε με έκπληξη ότι ακόμη και τα πιο σοβαρά και δικαιολογημένα επιχειρήματα της Τουρκίας δεν ελήφθησαν υπόψη από τη δυτική κοινή γνώμη, ιδίως από Γερμανούς και Γάλλους πολιτικούς. Αντίστοιχα, τα ευρωπαϊκά κράτη ακολούθησαν αντιτουρκική πολιτική για το θέμα της υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο. Αν και πολλοί ξένοι εμπειρογνώμονες επιβεβαίωσαν τα επιχειρήματα της Τουρκίας και πιστευόταν ευρέως ότι ο χάρτης της υφαλοκρηπίδας που σχεδίασε η Ελλάδα απέχει πολύ από την πραγματικότητα, τα ευρωπαϊκά κράτη υποστήριξαν τα ακραία επιχειρήματα της Ελλάδας και προσπάθησαν να αφήσουν την Τουρκία από το τραπέζι.

Σαν άποτέλεσμα; Στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, μια πολιτική ελίτ αποκομμένη από την πραγματικότητα και ανίκανη να υπολογίσει τα κέρδη και τις ζημίες δυναμώνει και η κοινή γνώμη κατά της Τουρκίας δυναμώνει. Η παραίτηση της Μέρκελ, ενός από τους λίγους πολιτικούς παράγοντες που δεν έσπασε με τα δεδομένα στη Γερμανία και έλαβε υπόψη τις νόμιμες θέσεις της Τουρκίας, την άνοδο των ακροδεξιών τάσεων στην Ευρώπη, τις δραστηριότητες λόμπι που αυξάνουν το PKK και τις ομάδες που συνδέονται με την τρομοκρατία Οργάνωση Φετουλάχ, αυτή η πολιτική διαδικασία που έχει αναπτυχθεί κατά της Τουρκίας έχει γίνει πιο δύσκολη και μπορεί επίσης να επιταχυνθεί. Σε μια τέτοια πολιτική ατμόσφαιρα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Τουρκία πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί και να χαράξουν μια νέα πορεία, λαμβάνοντας υπόψη την άνοδο της πολιτικής ταυτότητας και την αντιτουρκική στάση στη Δύση.