Μερτ Ινάν – Παρά την ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στον πολιτικό στίβο, μια υποδειγματική στάση απέναντι στη φιλία των λαών των δύο χωρών έχει ζωντανέψει στην άλλη πλευρά των συνόρων. Ο Νίκος Κούτρας, ο οποίος ζει στο χωριό Μιντσίνος, γνωστό πλέον ως «Λεκάνη», στην πόλη της Καβάλας, προστάτεψε τα τεχνουργήματα από τους Τούρκους πριν από το Χρηματιστήριο της Λωζάνης και έχτισε ένα μαυσωλείο. Ο Κούτρας ανυπομονεί για τη μέρα που θα υποδεχτεί τα εγγόνια των Τούρκων του Μιντσίνου, εγκατεστημένα στο χωριό Samsun Erdavut, στα πατρογονικά τους εδάφη.

Ταφόπλακες στον κήπο

Ο Νίκος Κούτρας, που ζει στην Καβάλα, όταν θέλησε να συνταξιοδοτηθεί και να χτίσει ένα σπίτι στο χωριό του, αγόρασε ένα σπίτι στο χωριό Λεκάνη (Μίντσινος), όπου ζούσαν οι Τούρκοι. Όταν ο Κούτρας άρχισε να σκάβει ένα θεμέλιο για να χτίσει έναν τοίχο στον κήπο του αφού έχτισε το σπίτι του, παρατήρησε μια μεγάλη ποσότητα από πέτρες που μοιάζουν με σαρκοφάγο κάτω από το έδαφος. Ο Κούτρας, ο οποίος αφαίρεσε τις πέτρες από το έδαφος, άρχισε αμέσως την έρευνα όταν παρατήρησε ότι τα ευρήματα που έμοιαζαν με σαρκοφάγο έφεραν αραβική καλλιγραφία.

Όταν ο Κούτρας έμαθε από την επιζούσα μητέρα του και τους γέροντες του χωριού ότι στην περιοχή υπήρχε τουρκικό τζαμί και νεκροταφείο, χτύπησε την πόρτα του αξιωματούχου. Μαθαίνοντας τα όρια του νεκροταφείου και του τζαμιού των Τούρκων που ζούσαν πριν από την ανταλλαγή πληθυσμών στο χωριό Λεκάνη, παλαιότερα γνωστό ως Μιντσίνος, ο Κούτρας ζήτησε να παραχωρηθούν οι εν λόγω θέσεις.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΤΕ

Μη ικανοποιημένος με αυτό, ο Κούτρας μάζεψε τις πέτρες στον κήπο του καθώς και τις ταφόπλακες που είχαν ρίξει στα γύρω χωριά και χτίστηκε ένα μικρό μαυσωλείο στη γωνία του κήπου του.

Ο Κούτρας, που μετέτρεψε και τους τοίχους του σπιτιού του σε εκθεσιακό χώρο, έκανε βήματα για να γνωρίσει και να προωθήσει τους πρώην γείτονές του που έχασαν τη ζωή τους και έστειλε τις πέτρες που φωτογράφισε μία προς μία στο Ινστιτούτο Τουρκολογίας Ρεθύμνου στην Κρήτη. Αφού διάβασε τις γραφές στις πέτρες του τουρκολόγο Αντώνη Αναστασόπουλο, ο Κούτρας απαθανάτισε αυτές τις πληροφορίες μετατρέποντάς τις σε βιβλίο.

Ο Νίκος Κούτρας, ο οποίος μετέφερε μηνύματα στην Τουρκία μέσω του προέδρου του Συνδέσμου Μεταναστών της Λωζάνης Εσάτ Εργκελέν, εξήγησε την πηγή του κινήτρου του με τα εξής λόγια:

«ΕΛΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ»

«Κατάγομαι από τον Πόντο. Η καταγωγή μου είναι από τη Μαύρη Θάλασσα. Συμπάθησα, νομίζοντας ότι θα ήμουν πολύ χαρούμενος αν αντιμετώπιζα μια τέτοια κατάσταση όπου πήγαινα. Ήξερα πόσο χαρούμενοι θα ήταν οι κόμβοι της Λωζάνης όταν ανακάλυπταν το τοπίο που είχα ανακαλύψει. Καλωσορίζουμε τα εγγόνια των γειτόνων μας από τη Σαμψούντα στο χωριό μας.

Υπήρχαν Τούρκοι που ήρθαν να δουν τον εκθεσιακό χώρο και ήμουν περήφανος που είδα τα χαμόγελα στα πρόσωπά τους. Μπορεί να υπάρχουν πόλεμοι και εντάσεις μεταξύ κρατών, αλλά στην ουσία άνθρωποι και άνθρωποι είναι αδέρφια. Νομίζω ότι ενεργώ ανθρώπινα. Έχω εκπληρώσει την ευθύνη μου απέναντι στην ιστορία. Είναι η μεγαλύτερη επιθυμία μου να χτίσω γέφυρες αδελφοσύνης μεταξύ των δύο λαών.

Ο Νίκος Κούτρας μάζεψε τις ταφόπλακες των Τούρκων σε μια γωνιά του κήπου του και έχτισε ένα μαυσωλείο.

‘ΑΝ ΕΡΘΕΙΣ ΕΔΩ ΓΙΑ ΚΑΦΕ ΝΙΚΟΣ’

Ο Εσάτ Εργκελέν, πρόεδρος του Συνδέσμου Αποδήμων Λωζάνης, είπε ότι είδε τον Νίκο Κούτρα και την έκθεσή του κατά την επίσκεψή του στη Λεκάνη και είπε:

«Στο πλαίσιο του έργου με τίτλο «My Tombstone Identity, My Tombstone Story», πήγα στη Λεκάνη για να δω τις ταφόπλακες που βρέθηκαν στην ξενάγηση του χωριού και να μάθω την ιστορία τους. Η Λεκάνη είναι ένα μεγάλο χωριό που βρίσκεται στη μέση μιας απέραντης πεδιάδας ανάμεσα στις κορυφές του βουνού Τσαλ, τα παραδείγματα του οποίου δεν φαίνονται πλέον στη βόρεια Ελλάδα.

Οι Έλληνες το ονόμαζαν Λεκάνη, δηλαδή «λεκάνη», πιθανότατα λόγω της εμφάνισής του σε μορφή μεγάλου μπολ. Η κύρια πηγή βιοπορισμού της Λεκάνης σήμερα είναι η παραγωγή πατάτας και οι πατάτες που παράγουν ανταγωνίζονται τις πατάτες Nevrekop από άποψη γεύσης.

Ο φίλος μας ο Νίκος μας άγγιξε όλους προστατεύοντας τη μνήμη των πρώην γειτόνων του. Συζητήσαμε σε βάθος με τον υπέροχο καφέ που ήπιαμε από την Ιταλίδα γυναίκα του Νίκου, η οποία μας κάλεσε στο σπίτι της. Κάναμε συμφωνία με τον Νίκο, που φύτεψε ένα κυπαρίσσι στην κορυφή των τάφων ως μνημόσυνο, να φυτέψουμε ένα δενδρύλλιο φιλίας στην επόμενη επίσκεψή μας. Αν πάνε τα εγγόνια που ανταλλάχθηκαν στη Λεκάνη, να πιουν οπωσδήποτε τον καφέ του Νίκου.

Εσάτ Εργελέν (στρατιώτες) Νίκος Κούτρας…