Ο ιστορικός Ekrem Buğra Ekinci έχει γράψει ένα περιεκτικό άρθρο για τον Çerkez Ethem, ο οποίος είναι προδότης για άλλους, ήρωας για άλλους και πράκτορας για άλλους. Ο Ekinci, στη στήλη του στην εφημερίδα Türkiye, όπου είπε ότι η ιστορία δεν φαίνεται να έχει αποφασίσει ακόμη για τον Çerkez Ethem, είπε:

«Ο Ethem Bey Pişave ήταν γιος ενός πλούσιου Κιρκάσιου αγρότη (Şapsığ). Γεννήθηκε στη Bandirma το 1886. Δύο από τα μεγαλύτερα αδέρφια του ήταν αξιωματικοί.

Οι Ενωτικοί απασχολούσαν μέρος της φυλής των Κιρκάσιων, γνωστών για την υπακοή και την πίστη τους, στην Ειδική Οργάνωση (Μυστική Υπηρεσία). Σε όλη την οικογένεια, ο συνδικαλιστής Ethem εργάστηκε στο Ιράν και το Ιράκ για λογαριασμό αυτής της εταιρείας.

Όταν ο πόλεμος χάθηκε και υπογράφηκε η ανακωχή, πήγε στα βουνά με τους άντρες του για περιπέτεια όταν δεν ήταν φτωχός. Απήγαγε τον γιο του διάσημου κυβερνήτη της Σμύρνης Ραχμί Μπέη, ο οποίος συνελήφθη από τους Άγγλους (Φεβρουάριος 1919). Απελευθερώθηκε έναντι λύτρων 53.000 λιρών χρυσού. Τότε άρχισε να λεηλατεί τα χωριά Μπαλικεσίρ και Προύσα.

Από ληστή σε πολιτοφυλακή

Μετά την κατάληψη της Σμύρνης, ο Ραούφ και ο Μπεκίρ Σάμι Μπέηδες, Κιρκάσιοι και οι δύο, συνάντησαν τα αδέρφια του Έθεμ στο δρόμο τους προς την Ανατολία για να αποκαταστήσουν την ενωσιακή εξουσία. Αποφασίστηκε ότι ο Ethem θα σχηματίσει μια συμμορία στο αγρόκτημα της βάσης των ανταρτών Kuşçubaşı Eşref στο Salihli.

Σχημάτισε μια συμμορία 3.000 ατόμων με τη συμμετοχή των κρατουμένων που είχε βγάλει από τη φυλακή. Το ονόμασε Kuva-yı Seyyare (κινούμενες δυνάμεις). Αυτές οι υπηρεσίες είναι μισθωμένες στη Nutuk. Εν τω μεταξύ, ο μεγαλύτερος αδελφός του Ρεσίντ μπήκε στο κοινοβούλιο της Άγκυρας.

Η Άγκυρα προσάρτησε τον Ethem στον Ali Fuad Cebesoy με τον τίτλο του στρατηγού ναυσιπλοΐας της δύναμης και διοικητή της Kütahya. Αλλά σε αυτή τη ζώνη δρα μόνη. Μάζευε χρήματα από ανθρώπους και τιμωρούσε όποιον ήθελε.

Βάδισε στον Ανβαζούρ Αχμέτ Μπέη, που είχε ξεσηκωθεί για να καταστείλει το κίνημα της Ανατολίας. Συντρίβει και νικά τα στρατεύματά του στο Gonen (Απρίλιος 1920). Κατέστειλε αιματηρά τις εξεγέρσεις του Düzce και του Hendek. Κρέμασε 52 άτομα (Μάιος 1920). Διαλύει τον Χαλιφικό στρατό (σε συμφωνία με τον διοικητή του) που έστειλε η κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης για το κίνημα της Ανατολίας.

Münci-i κεχρί

Στη συνέχεια κατέστειλε την εξέγερση του Yozgat (Μάιος 1920). Κρέμασε περίπου 50 άτομα. Εκεί ίδρυσε στρατοδικείο και καταδίκασε 12 άτομα σε θάνατο. Ήθελε να δοκιμάσει τον κυβερνήτη της Άγκυρας Yahya Galib και τον Refet Bele με το σκεπτικό ότι ήταν μαλακός με το Çapanoğulları. Οι σχέσεις της με την Άγκυρα, που την αντιτίθεται, γίνονται τεταμένες. Λέγεται ότι είπε: «Όταν επιστρέψω στην Άγκυρα, θα κρεμάσω το κεφάλι της συνέλευσης μπροστά στη συνέλευση». Ειλικρινά, τίποτα δεν θα μπορούσε να το σταματήσει εκείνη τη στιγμή.

Με την επιστροφή του στην Άγκυρα, τον υποδέχτηκαν με ελαφριά τελετή. Η κατάληψη του Μπαλικεσίρ και της Προύσας είχε κλονίσει έντονα τη θέση του Μουσταφά Κεμάλ. Ο Έθεμ απώθησε την ελληνική επίθεση, που είχε ήδη σταματήσει στον Ντεμίρτσι.

Σε μια εποχή που δεν υπήρχε ούτε μια επιτυχία για να γραφτεί από την Άγκυρα, αυτή η πρώτη είδηση ​​νίκης διαβάστηκε στο κοινοβούλιο με χειροκροτήματα. ακόμη και η συνέλευση αυτοανακηρύχτηκε munci-i mil (σωτήρας). αλλά δεν συμπεριλήφθηκε στα βιβλία ιστορίας της επανάστασης. Από την άλλη, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι είναι ανίκανη να μην κατανοήσει το θέμα από την αρχή και ότι χάνει χρόνο με εγκυκλίους και διαλέξεις. Βλέποντας ότι η Συνέλευση ήταν ο Εθεμτζί, η Άγκυρα το πήρε κατάκαρδα.

Όσοι ανησυχούσαν για την εγκαθίδρυση δικτατορίας στην Άγκυρα προσέγγισαν τον Έθεμ επειδή ήταν ισχυρός και απερίσκεπτος. Έτσι, τα τρία αδέρφια ξεκίνησαν ένα αξιολύπητο παιχνίδι πολιτικής. Ο Έθεμ, που ήταν πλέον ηγέτης, ένιωσε την ανάγκη να φανεί κομμουνιστής για να κερδίσει την υποστήριξη των Ρώσων και εντάχθηκε στον Πράσινο Στρατό, μια κομμουνιστική παραστρατιωτική οργάνωση. Αυτή η στάση ανησύχησε πολύ την Άγκυρα. Το φθινόπωρο του 1920, ο Πράσινος Στρατός έκλεισε. Ο Ethem λέει ότι δεν άκουσε ποτέ για τέτοιο όνομα στις αναμνήσεις του.

Συνωμοσία?

Ο Εθέμ επιτέθηκε στα ελληνικά στρατεύματα που στάθμευαν στο Γκεντίζ στις 24 Οκτωβρίου 1920. Η επιχείρηση αυτή, την οποία ο Έθεμ αποκάλεσε νίκη, συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των ηττών της Άγκυρας, αφού πραγματοποιήθηκε χωρίς την εξουσιοδότηση της. Μάλιστα, αφού και οι δύο πλευρές αποχώρησαν ταυτόχρονα, δεν υπήρξε ούτε νίκη ούτε ήττα.

Όταν ο Ali Fuad Cebesoy, που κρατούσε τον Ethem (και ίσως ο Ethem να σκεφτόταν αντί του Mustafa Kemal), εκδιώχθηκε από την Πρεσβεία της Μόσχας, ο Ethem ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με τον İsmet İnönü, τον διοικητή του Δυτικού Μετώπου, τον οποίο αντιπαθούσε. Στο διάστημα αυτό, σκέφτηκε μάλιστα να σχεδιάσει πολλές φορές τη δολοφονία του Κεμάλ Πασά.

Ο İsmet άλλαξε τον τίτλο του Ethem σε First Planetary Commander Kuva-yı. Ενημερώθηκε ότι οι τοπικές αρχές δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στην εξουσία τους. Δεν δέχτηκε όμως και απέλυσε τον κυβερνήτη του Γκόρδες.

Η συμμορία του κλήθηκε να δεσμευτεί για ένα επιτελείο και έναν προϋπολογισμό, κάτι που έσπασε την πλάτη της καμήλας. Ο Έθεμ, που έβλεπε τον εαυτό του ως νικητή ήρωα, δεν μπορούσε να υποταχθεί σε αυτούς που δεν είχαν δείξει καμία επιτυχία μέχρι τώρα.

παρενέβη ο Κεμάλ Πασάς. Όταν το θέμα δεν μπορούσε να λυθεί με αμοιβαία τηλεγραφήματα, πήρε μαζί του τον Εθέμ και έφυγε για το Μπιλετζίκ για να συναντήσει τον Ισμέτ. Ανησυχώντας για μια πλοκή, ο Εθέμ κατέβηκε κρυφά από το τρένο στο Εσκισεχίρ.

Το μεγαλύτερο λάθος μου!

Αυτή τη φορά, η Άγκυρα έστειλε μια συμβουλευτική επιτροπή, στην οποία περιλαμβανόταν ο μεγαλύτερος αδελφός του Έθεμ. Ο Έθεμ όρισε να ληφθεί ο Ρεφέτ Μπελέ και να μην παρεμβαίνει στη δουλειά του. Κατηγόρησε τον Κεμάλ Πασά ότι φύλαγε τον Ισμέτ. Απαίτησε την άμεση απελευθέρωση της αντιπροσωπείας του Ιζέτ Πασά, που ήρθε από την Κωνσταντινούπολη για ειρήνη, αλλά συνελήφθη. Ο Έθεμ πιστεύει ότι μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου και την χαλάρωση των σχέσεων με την Κωνσταντινούπολη, η «περιπέτεια της Ανατολίας» πρέπει να τερματιστεί. Σε αυτό θεωρούσε εμπόδιο τον Κεμάλ Πασά.

Παρά τη μετριοπαθή αναφορά της αντιπροσωπείας, ο Κεμάλ Πασάς διέταξε να διευθετηθεί το θέμα με τη βία. Στο άκουσμα αυτό, ο Έθεμ έστειλε ένα βαρύ τηλεγράφημα στη συνέλευση (29 Δεκεμβρίου). «Όλοι γνωρίζουμε πώς ονομάστηκε η συνέλευση. Το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να βραβεύσουν τον εαυτό τους με περίπου 300 χιλιάδες λίρες σε βάρος αυτού του φτωχού έθνους, και πολύ λίγοι άνθρωποι βλέπουν εκατό λίρες μαζί σε ένα χρόνο. Τώρα είναι απασχολημένοι με πολλές κολακείες», είπε.

Έτσι, αποξένωσε τους δικούς του οπαδούς. Αργότερα θα έλεγε: «Αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος μου». Ο Έθεμ δεν ήταν πολιτικός. Κηρύχθηκε προδότης με 2 ψήφους κατά τη διαβούλευση που έγινε την 1η Ιανουαρίου στη βουλή. Ο Hacı Şükrü, ο οποίος υπερασπιζόταν τον αδελφό του Reşid και τον Ethem, απομακρύνθηκε από το κοινοβούλιο. Ήταν ώρα να τραβήξω το σχοινί. Στο τηλεγράφημα (31 Δεκεμβρίου), το οποίο ολοκλήρωσε ο Ισμέτ Μπέης με τον «τελευταίο χαιρετισμό», διατάχθηκε να παραδοθεί.

Απάντησε με τηλεγράφημα που έληγε «Μπάκη πρώτοι χαιρετισμοί» (2 Ιανουαρίου 1921). «Το λες μέχρι να περάσεις τη γέφυρα, αλλά δεν ξέρεις ότι δεν έχεις φτάσει στο ένα χιλιοστό της γέφυρας. Αχ, πονηροί πατριώτες, η καημένη η Εθνοσυνέλευση δεν κατάλαβε την ψεύτικη στρατιωτική σας φήμη. Η ιστορία θα καταριέται λίγο εμένα και εσένα περισσότερο». Έβριζε τον τακτικό στρατό λέγοντας: «Ω άθλιοι, που τα μάτια σας αγαπώ, πόλεμο δεν έχετε κερδίσει από το 1877».

Να είσαι υπηρέτης του Αλλάχ, όχι υπηρέτης της τάξης!

Ηττήθηκε πριν από τα 2 συντάγματα πεζικού και 7 ιππικού του Izzettin Calislar, τα οποία του στάλθηκαν, και έπεσε πίσω στο Gediz (5 Ιανουαρίου 1921). Οι σιδηροδρομικοί προχώρησαν σε απεργία για να αποτρέψουν την αποστολή αμαξοστοιχίας δυνάμεων από την Άγκυρα στο Ethem.

Η Πρώτη Μάχη του İnönü, η οποία περιελάμβανε μια ελαφριά σύγκρουση στις 10 Ιανουαρίου, χρησιμοποιήθηκε ως μέσο τερματισμού της Ethem. Έτσι, η νίκη κατακτήθηκε χωρίς την Εθεμ! Στις 12 Ιανουαρίου, το έργο της ολοκλήρωσης του Έθεμ δόθηκε στον Ρεφέτ Μπελέ. Ο Εθέμ δεν αγωνίστηκε και αποσύρθηκε.

Αν και λέει ότι δεν θέλει να χυθεί μουσουλμανικό αίμα, το γεγονός ότι ο Εθέμ είναι κουρασμένος, κουρασμένος και άρρωστος έχει μεγάλη επίδραση σε αυτό. Ελευθέρωσε τους άνδρες του. Κάποιοι από αυτούς συνέχισαν τον πόλεμο συμμοριών με τους Έλληνες. Μερικοί από αυτούς εντάχθηκαν στα στρατεύματα της Άγκυρας. κάποιοι από αυτούς εκτελέστηκαν. Ήθελε να διασχίσει την ανατολική Ανατολία και ίσως να ενωθεί με τον Ενβέρ. αλλά η ασθένεια δεν απέδωσε.

Στις 28 Ιανουαρίου (επειδή δεν υπήρχαν ουδέτεροι Σουηδοί τριγύρω!), παραδόθηκε στους Έλληνες. Αποσύρθηκε στο Σαλιχλί με τους 64 άντρες του. «Ω άνθρωποι, ω στρατιώτης! Να είσαι υπηρέτης του Αλλάχ, όχι υπηρέτης της τάξης!» Τα ελληνικά αεροπλάνα μετέδωσαν τη δήλωση που έγραψε και υπέγραψε στην Ανατολία.

Όταν οι Έλληνες αποχώρησαν, έφυγε μαζί τους. Του αφαιρέθηκε η ιθαγένεια το 1923. Τον Μάιο-Ιούνιο του 1923, η κυβέρνηση άδειασε τα 14 Κιρκασικά χωριά Manyas και Gonen ως Ethemci και απέλασε τον πληθυσμό των 5.825 ατόμων στην Ανατολία.

Ο Έθεμ ταξίδεψε στη Γερμανία για θεραπεία μέσω Αθήνας. Στη συνέχεια ταξίδεψε στην Ιορδανία, όπου υπήρχε μεγάλος πληθυσμός Κιρκάσιων, για να ζήσει με τα αδέρφια του. Κατά τη διάρκεια της αμνηστίας του 1938, τα αδέρφια του επέστρεψαν στην Τουρκία, αλλά δεν το έκανε. Πέθανε στο Αμμάν.

Σύμφωνα με ποιον τι;

Έτσι, η κυβέρνηση της Άγκυρας, καθ’ οδόν για τη διάσκεψη του Λονδίνου στις 21 Φεβρουαρίου 1921, βρήκε την ευκαιρία να καθησυχάσει τους συμμάχους ότι δεν ήταν μπολσεβίκος. Ορισμένοι ενωτικοί που προσπάθησαν να δράσουν ανεξάρτητα εκφοβίστηκαν επίσης. Όσοι αντιστάθηκαν εκκαθαρίστηκαν από τα ταμεία του Πράσινου Στρατού. τα υπόλοιπα υπόκεινται στην εξουσία της Άγκυρας.

Σύμφωνα με ορισμένους, η αλήθεια είναι ένας αγώνας εξουσίας μεταξύ της Ρουμελιώτικης και της Κιρκασιανής καταγωγής των Ενωτικών. Η στάση του İsmet İnönü ήταν καθοριστική. Η ένταση με τον İsmet παίζει μεγάλο ρόλο στο θλιβερό τέλος του Ethem.

Χωρίς τον Έθεμ, η επιτυχία του κινήματος της Ανατολίας θα ήταν πολύ αμφίβολη. Γιατί κατέστειλε αμείλικτα την αντίσταση της Κωνσταντινούπολης και του λαού, ανοίγοντας τον δρόμο για την Άγκυρα. Όμως η ύπαρξή του απείλησε την εξουσία της Άγκυρας, η οποία δεν ήθελε αντιπάλους.

Ο Έθεμ, σύμφωνα με τους κεμαλιστές, είναι προδότης. ένας ήρωας που, σύμφωνα με τους αντικεμαλιστές, ήταν ανίσχυρος και αδικημένος επειδή είχε αναγκαστεί να επαναστατήσει. σύμφωνα με τους κομμουνιστές, ο κεμαλιστής προβοκάτορας. Σύμφωνα με τους Βρετανούς, ο Γερμανός πράκτορας? Σύμφωνα με τους Γερμανούς, ο Βρετανός πράκτορας? Σύμφωνα με κάποιους, ο Turancı είναι, κατά άλλους, ένας μοχθηρός γκάνγκστερ. Είπε, «Ίσως έκανα πολλά λάθη. αλλά δεν υπήρξα ποτέ προδότης. Η προδοσία μερικές φορές εξαρτάται από το πού την κοιτάς.

Ο Έθεμ ήταν αντιπαθής για τη βαναυσότητά του, τον εκβιασμό της μεσαίας τάξης και τη ληστεία της αγροτιάς. Οι απλοί άνθρωποι, που δεν τους ενδιαφέρει πολύ ο πόλεμος, έβλεπαν τον εαυτό τους ως δολοφόνο και ληστή».

Η άμυνα του Έθεμ

Η απάντηση του Ethem στον Nutuk δημοσιεύτηκε σε σειρά στην τουρκική εφημερίδα Musavat που εκδόθηκε στην Αίγυπτο το 1928, η οποία δημοσιεύτηκε με λατινικά γράμματα (2015). Ο «Πράσινος Στρατός» του Εθεμ, που περιλαμβάνει βαριές κατηγορίες κατά του Γκάζι. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν δύο ξεχωριστές καρτέλες για τα απομνημονεύματα του “A Historical Sayha-i Warning – Towards the Truth” (2004, 2015).

Το βιβλίο, το οποίο εκδόθηκε ως Αναμνήσεις του Çerkez Ethem το 1962, βασίζεται σε όσα άκουσε ο Mevlanzade Rıfat από τον μεγαλύτερο αδερφό του Ethem, Tevfik Bey. Οι αναμνήσεις του Έθεμ όπως ειπώθηκαν στον Χαφίζ Ρεσάτ Εφέντι δημοσιεύτηκαν από τον Τζεμάλ Κουτάι το 1968».