Δηλώσεις για τις σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου έκανε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατά τη διάρκεια της ζωντανής εκπομπής του NTV στις 7 Σεπτεμβρίου.

Όσον αφορά τις επαφές Τουρκίας-Αιγύπτου, ο Τσαβούσογλου είπε: “Η αντιπροσωπεία μας έφυγε και τώρα ήρθε αντιπροσωπεία από αυτούς. Συναντώνται σήμερα. Εάν αποφασίσουμε στα επόμενα βήματα, θα κάνουμε βήματα για να διορίσουμε πρεσβευτή”.

Ο Τσαβούσογλου πρόσθεσε: “Αν θέλουν, θα ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για τις θαλάσσιες δικαιοδοσίες. Εάν συμφωνήσουν μαζί μας, θα έχουν περισσότερο χώρο. Αυτά είναι πράγματα που είναι πιθανά και πρέπει να συμβούν. Η οικονομική μας σχέση αυξάνεται μέρα με τη μέρα”.

Στις αξιολογήσεις που έγιναν στην Άγκυρα, το πιο σημαντικό συγκεκριμένο βήμα θεωρείται ο αμοιβαίος διορισμός πρεσβευτών από την Τουρκία και την Αίγυπτο και η εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων που διεξάγονται σε επίπεδο επιτετραμμένου από το 2013. Εκτός από τη συμβολική σημασία του, Ο διορισμός των πρεσβευτών έχει μεγάλη σημασία για μια πιο αποτελεσματική και αρμονική εφαρμογή ενός πιθανού οδικού χάρτη που συμφωνήθηκε μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου.

Μεταξύ των σχολίων στον αιγυπτιακό Τύπο ήταν ότι το θέμα του διορισμού πρέσβη ήταν επίσης στην ατζέντα του πρώτου γύρου των διαπραγματεύσεων, αλλά η πλευρά του Καΐρου είπε ότι χρειάζονται περισσότερα στοιχεία και ξεκίνησαν ενέργειες σχετικά με τη μονιμότητα και την απτή διαδικασία. με την Τουρκία να κάνει αυτό το βήμα.

Γνωρίζουμε ότι κάποιες εξελίξεις από τον Μάιο έχουν χαιρετιστεί από την Αίγυπτο, αλλά αν αυτές θα οδηγήσουν σε απόφαση για άνοδο του διπλωματικού επιπέδου, θα το δούμε μετά τις συναντήσεις της Άγκυρας. Μια συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και του Αιγύπτιου υπουργού Εξωτερικών Semih Şükri μετά τη συνάντηση της Άγκυρας θα είναι ένα σημαντικό βήμα για να δείξουμε πού βρίσκεται η διαδικασία.

Η πιο σημαντική εξέλιξη που ευχαρίστησε την Αίγυπτο ήταν ότι η Άγκυρα έβαλε τέλος στις δραστηριότητες των αντιφρονούντων δημοσιογράφων στην αιγυπτιακή τηλεόραση που εκπέμπει από την Κωνσταντινούπολη. Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα υπό τον σημερινό Αιγύπτιο Πρόεδρο Abdel Fettah el-Sisi τον Ιούλιο του 2013, πολλά μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που εγκατέλειψαν τη χώρα τους εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, και άρχισαν να εκπέμπουν κατά του πραξικοπήματος.

Η Άγκυρα είχε κάνει τις πρώτες της παρεμβάσεις σχετικά με τις τηλεοράσεις Mekameleen, Al Sharq και Vatan, που συνδέονται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, πριν από τις συναντήσεις πολιτικής διαβούλευσης τον Μάιο. Εκείνη την εποχή, όταν οι μυστικές υπηρεσίες ήταν σε επαφή, η Αίγυπτος έστειλε το μήνυμα ότι η ομαλοποίηση με την Τουρκία δεν θα γινόταν όσο επιτρέπονταν τέτοιες εκπομπές.

Γνωρίζουμε ότι αυτές οι εκπομπές αρχικά κόπηκαν και μετά απαγορεύτηκαν εντελώς. Οι δημοσιογράφοι της Αιγύπτου της αντιπολίτευσης, των οποίων οι τηλεοπτικές εκπομπές διακόπηκαν αλλά συνέχισαν να λειτουργούν μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα κανάλια από τον Ιούνιο. Το γεγονός ότι το θέμα αυτό επιλύθηκε πριν από τον δεύτερο γύρο των διαπραγματεύσεων θεωρείται σημαντική εξέλιξη.

Μια από τις πιο σημαντικές εξελίξεις μετά τον Μάιο στις σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου ήταν η κρίση που ξέσπασε στην Τυνησία αφού ο Πρόεδρος Kays Saïd απέλυσε τον πρωθυπουργό Hisham el-Meşiş στις 25 Ιουλίου και πάγωσε τις εξουσίες του κοινοβουλίου για 30 ημέρες.

Ο Rashid al-Gannouchi, ο ηγέτης του κόμματος Ennahda, το οποίο είναι μέρος του δικτύου της Μουσουλμανικής Αδελφότητας με την ισλαμιστική του ταυτότητα, και επίσης ο πρόεδρος της Συνέλευσης, χαρακτήρισε την απόφαση του Προέδρου Said πολιτικό πραξικόπημα και εναντιώθηκε.

Ήταν θέμα περιέργειας πώς θα αντιδρούσε η Τουρκία, η οποία είχε πολύ καλές σχέσεις με τη Nahda και την Ghannouchi, στις εξελίξεις στην Τυνησία. Η Τουρκία, η οποία είχε αντιδράσει πολύ σκληρά σε τέτοια μέτρα που είχαν ληφθεί στο παρελθόν κατά των ισλαμιστικών πολιτικών διοικήσεων και τις είχε κατηγορήσει για πραξικόπημα, προτίμησε να μην θέσει στην ημερήσια διάταξη τις εξελίξεις στην Τυνησία, παρά μόνο μια δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών.

«Ανησυχούμε βαθιά για την αναστολή των δραστηριοτήτων του Κοινοβουλίου, που εκπροσωπεί τη βούληση του λαού, στις 25 Ιουλίου 2021, ενώ η Ημέρα της Δημοκρατίας γιορτάζεται στην Τυνησία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών. Εφιστώντας την προσοχή στο γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Τυνησίας Saïd δεν έχει στοχοποιηθεί άμεσα, καταγράφηκε επίσης η προσδοκία ότι «ελπίζουμε ότι η δημοκρατική νομιμότητα θα αποκατασταθεί το συντομότερο δυνατό στο πλαίσιο των διατάξεων του συντάγματος της Τυνησίας».

Γνωστός για την ευαισθησία του σε αυτά τα ζητήματα, ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν έκανε αντιδραστική δήλωση για την Τυνησία και αντ’ αυτού είχε τηλεφωνική συνέντευξη με τον Τυνήσιο Πρόεδρο Σαΐντ στις 2 Αυγούστου.

Το γεγονός ότι η Άγκυρα δεν συμπεριέλαβε αυτό το θέμα στην πολιτική της ατζέντα θεωρήθηκε ως ένδειξη της προθυμίας της να αποφύγει την παρεμπόδιση των προσπαθειών εξομάλυνσης των σχέσεών της με τον αραβικό κόσμο, ιδίως με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο. Αυτή την προσέγγιση της τουρκικής κυβέρνησης ακολούθησε στενά και η Αίγυπτος και διαπιστώθηκε ότι δεν αντέδρασε.

Πρόκειται για μια κατάσταση στην οποία όλοι οι ειδικοί στις διεθνείς σχέσεις συμφωνούν ότι η διαδικασία της Τουρκίας με την Αίγυπτο δεν είναι ανεξάρτητη από τη συνεχιζόμενη διπλωματική προσπάθεια με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Φοβούμενοι ότι ο δημοκρατικός άνεμος της Αραβικής Άνοιξης θα ανέτρεπε τις μοναρχικές τους κυβερνήσεις, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υποστήριξαν το πραξικόπημα στην Αίγυπτο, τη χώρα σύμβολο του Σίσι, προκειμένου να αντιστρέψουν τη διαδικασία και να προσφέρουν σημαντική οικονομική υποστήριξη για την επιβίωσή του .

Έκτοτε, έχουν δημιουργηθεί πολύ στενές σχέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων της Αιγύπτου και των Εμιράτων. Τα ΗΑΕ έχουν δημιουργήσει ένα βάρος που θα επηρεάσει βαθιά τις πολιτικές που θα ακολουθήσει η Αίγυπτος, ειδικά σε περιφερειακά ζητήματα.

Ο διάλογος μεταξύ Τουρκίας και ΗΑΕ στο υψηλότερο επίπεδο και η αποφασιστικότητα για ταχεία εξομάλυνση των σχέσεων θεωρείται εξέλιξη που θα επηρεάσει θετικά τη διαδικασία στη γραμμή Άγκυρας-Αιγύπτου.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα του διαλόγου Τουρκίας-Αιγύπτου είναι η Λιβύη. Η Αίγυπτος, η οποία έχει πολύ μεγάλα χερσαία σύνορα με αυτή τη χώρα, έχει υποστηρίξει τις δυνάμεις του στρατηγού Khalifa Haftar που σταθμεύουν στα ανατολικά της χώρας, καθώς και χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Γαλλία και η Ρωσία. Ένας σημαντικός λόγος για την υποστήριξη που δόθηκε στον Χάφταρ ήταν το γεγονός ότι το βάρος της κυβέρνησης εθνικής συμφωνίας στην πρωτεύουσα Τρίπολη βρισκόταν στα χέρια των ισλαμιστών πολιτικών.

Μετά τη συμφωνία της Τουρκίας με την Τρίπολη στα τέλη του 2019, η αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη και η ανάσχεση της προέλασης του Χάφταρ κατέστρεψε πλήρως την ισορροπία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος απάντησαν.

Εκτιμάται ότι η συνέχιση της πολιτικής ειρηνευτικής διαδικασίας στη Λιβύη παρά τις δυσκολίες, η σύσταση της προσωρινής κυβέρνησης συνεχίζοντας τις προσπάθειές της για τις εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου και ξένες δυνάμεις όπως η Τουρκία, η Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος οδήγησαν σε χαλάρωση των θέσεων τους.

Ενώ έχει καταγραφεί ότι οι προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να τερματίσουν τις εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου χωρίς κανένα πρόβλημα με το βάρος τους στα κόμματα ήταν αποτελεσματικές, έχει υποστηριχθεί στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι η Τουρκία έχει αρχίσει να αποσύρεται. Συρία.

Στις συνομιλίες με την Αίγυπτο σημειώνεται ότι τα μέρη έδειξαν προθυμία να κατανοήσουν καλύτερα το ένα το άλλο και να βρουν λύση στο πρόβλημα. Παρά τη θετική αυτή πορεία, είναι γεγονός που υπογράμμισε το Κάιρο ότι η τουρκική στρατιωτική παρουσία πρέπει να έχει εγκαταλείψει αυτή τη χώρα για να αφαιρεθεί εντελώς από την ατζέντα το Λιβυκό ζήτημα από την Αίγυπτο.

Ένας από τους στόχους εξομάλυνσης της Τουρκίας με την Αίγυπτο είναι να ενισχύσει τη θέση της στη συζήτηση για την αποκλειστική οικονομική ζώνη με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία στην ανατολική Μεσόγειο. Η Άγκυρα, που δεν κρύβει ότι θέλει να υπογράψει συμφωνία ναυτικής άδειας όπως έκαναν η Αίγυπτος και η Ελλάδα τον Αύγουστο του 2020, σκοπεύει να ανατρέψει την πλάστιγγα εναντίον της στην ανατολική Μεσόγειο με αυτή την προσέγγιση.

Η Αίγυπτος έχει ήδη υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες με την Κυπριακή Δημοκρατία και είναι μέρος του East Med Forum, το οποίο προβλέπει συνεργασία για δραστηριότητες που σχετίζονται με τους υδρογονάνθρακες με την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, την Ιορδανία και την Ιταλία. Από εκεί και πέρα, η Αίγυπτος πήγε σε στρατηγικό επίπεδο τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα και έδωσε μήνυμα στην Τουρκία με τις αμυντικές συμφωνίες που υπέγραψε.

Καλωσορίζοντας τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη στο Κάιρο στις 4 Σεπτεμβρίου και σημειώνοντας ότι θα υπάρξει βαθύτερη συνεργασία σε τομείς όπως η άμυνα και η ενέργεια, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Σίσι έδειξε ότι με αυτό το βήμα η διαδικασία εξομάλυνσης με την Τουρκία δεν θα σημαίνει βήμα πίσω από τις εταιρικές σχέσεις που έχει δημιουργήσει η Αίγυπτος στην περιοχή.

Είναι μεταξύ των εκτιμήσεων ότι η Αίγυπτος δεν θα ενεργήσει γρήγορα για τη συμφωνία θαλάσσιας άδειας με την Τουρκία, ότι μπορεί να ξεκινήσουν τεχνικές μελέτες μετά την κατασκευή της πολιτικής διαδικασίας, αλλά θα χρειαστεί χρόνος.