Έχουν περάσει 37 χρόνια από τον θάνατο του τρίτου προέδρου της Τουρκίας Τζελάλ Μπαγιάρ. Ο Bayar γεννήθηκε το 1883 στο χωριό Umurbey της συνοικίας Gemlik της Προύσας. Ολοκληρώνοντας την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο Umurbey και στη συνέχεια παρακολούθησε το İpek Vocational School στην Προύσα, ο Bayar σπούδασε στο Collège Français de l’Assomption.

Εργαζόμενος στους τομείς του νόμου και των τραπεζών, ο Bayar απέκτησε τρία παιδιά, τον Refi, τον Turgut και τη Nilüfer, με τη Reşide Hanım, την κόρη του İnegöllüzade Refet Bey, τον οποίο παντρεύτηκε το 1903. Ο Bayar, ο οποίος εντάχθηκε στο “Cluster”, το μυστικό τμήμα του η Επιτροπή Ένωσης και Προόδου στην Προύσα, το 1907 στάλθηκε στη Σμύρνη με ειδική αποστολή για να επιταχύνει τις δραστηριότητες της κοινωνίας στην περιοχή του Αιγαίου και να αυξήσει την παρουσία της. αποτελεσματικότητα στην περιοχή. Ο Μπαγιάρ έφυγε κρυφά από την Προύσα για να πολεμήσει τους βουλγαρικούς στρατούς στον Βαλκανικό Πόλεμο το 1912, πρώτα για στρατιωτικό αρχηγείο στην Κωνσταντινούπολη και μετά για το μέτωπο.

ΟΡΓΑΝΩΣΕ ΤΟΝ ΛΑΟ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Ο Μπαγιάρ έπαιξε ενεργό ρόλο στην Εταιρεία Άμυνας της Σμύρνης-i Hukuk-ı Osmaniye, που ιδρύθηκε το 1918 για να αποτρέψει την κατοχή και να δημιουργήσει αντίσταση ενάντια στις δυνάμεις κατοχής. Ο Μπαγιάρ, που έπρεπε να αλλάξει το όνομά του λόγω της συνδικαλιστικής του ταυτότητας και του εντάλματος σύλληψης, έκανε προπαγάνδα κατά της κατοχής περιπλανώμενος στην περιοχή με το ψευδώνυμο «Γκαλίπ Χότζα», όπως ο Ζεϊμπέκ και ο δάσκαλος του χωριού, όταν κινδύνευε εισβολή. της Σμύρνης εμφανίστηκε. Όταν το Αϊδίν καταλήφθηκε από τις ελληνικές δυνάμεις, ο Μπαγιάρ ασχολήθηκε με την οργάνωση δραστηριοτήτων κατά των ελληνικών δυνάμεων. Στη συνάντηση που έγινε πριν από το συνέδριο του Balıkesir, ο Bayar έλαβε τον τίτλο του «Διοικητή του Πολιτικού Συντάγματος» και στο συνέδριο ομόφωνα τον τίτλο του «Διοικητή του Εθνικού Συντάγματος του Akhisar».

ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ BAYAR ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ NUTUK

Οι προσπάθειες του Μπαγιάρ κατά τα χρόνια του εθνικού αγώνα απέσπασαν επαίνους και από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας και ηγέτη του εθνικού αγώνα.

Αναφέροντας το όνομα του Bayar στο Nutuk, ο Ατατούρκ χρησιμοποίησε τις ακόλουθες εκφράσεις: «Μετά την κατάληψη της Σμύρνης, γύρω από το Αϊδίν, στρατιώτες και πατριώτες του λαού εργάστηκαν για να αμυνθούν ενάντια στους Έλληνες, για να ενθαρρύνουν το λαό και να ιδρύσουν μια εθνική ένοπλη οργάνωση . Αξίζει να θυμόμαστε την προσπάθεια και τη θυσία του Τζελάλ Μπέη (βουλευτή της Σμύρνης Τζελάλ Μπέη), που ταξίδεψε σε αυτή την περιοχή αλλάζοντας το όνομα και τα ρούχα του.

Ξέφυγε από την εξορία στη Μάλτα την τελευταία στιγμή

Ο Τζελάλ Μπαγιάρ, ο οποίος παρουσιάστηκε ως υποψήφιος βουλευτής για το Σαρουχάν (Μανίσα) στις εκλογές του 1919 για τη σύγκληση του Οθωμανικού Κοινοβουλίου, εξελέγη βουλευτής και κέρδισε το δικαίωμα συμμετοχής στην τελευταία Οθωμανική Κοινοβουλευτική Συνέλευση που θα διεξαχθεί στην Κωνσταντινούπολη. Παρά το γεγονός ότι ήταν στη λίστα των «καταζητούμενων και πιασμένων» της κυβέρνησης της Κωνσταντινούπολης, ο Μπαγιάρ εντάχθηκε στην τελευταία Οθωμανική Κοινοβουλευτική Συνέλευση στις 12 Ιανουαρίου 1920, ως βουλευτής του Σαρουχάν Σαντζάκ. Ενώ η Κωνσταντινούπολη και η Οθωμανική Βουλή καταλήφθηκαν στις 16 Μαρτίου 1920, οι βουλευτές που υποστήριζαν τον Εθνικό Αγώνα εξορίστηκαν στη Μάλτα. Ωστόσο, ο Μπαγιάρ δραπέτευσε την τελευταία στιγμή από την εξορία στη Μάλτα, έχοντας ακούσει προκαταβολικά τα νέα ότι η Συνέλευση θα καταρρεύσει.

Μέλη του Οθωμανικού Κοινοβουλίου, με εξαίρεση τους εξόριστους στη Μάλτα, άρχισαν να συγκεντρώνονται στην Άγκυρα, το κέντρο του εθνικού αγώνα. Η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση άνοιξε στην Άγκυρα στις 23 Απριλίου 1920, καθώς ο Μπαγιάρ εκπλήρωσε το καθήκον του να καταστείλει την εξέγερση των Ανζαβούρ μέσω οδηγιών που έλαβε από τον Ατατούρκ. Ως εκ τούτου, ο Bayar προσχώρησε στη Συνέλευση με 2 εβδομάδες καθυστέρηση.

ΕΠΑΙΞΕ ΡΟΛΟ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ISBANK

Ο Μπαγιάρ, ο οποίος ήταν βουλευτής της Πρώτης Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης, έγινε υπουργός Οικονομίας στις 27 Φεβρουαρίου 1921. Ο Μπαγιάρ, ο οποίος παρακολούθησε τη Διάσκεψη Ειρήνης της Λωζάνης ως σύμβουλος, τράβηξε την προσοχή με την πρότασή του για τα οθωμανικά χρέη και τους τρόπους πληρωμής τους. Προτείνοντας τη μέθοδο πληρωμής των χρεών με κουπόνια αντί για χρυσό, ο Bayar έθεσε έτσι τα θεμέλια για μια σημαντική ελάφρυνση του οικονομικού βάρους της νεαρής Δημοκρατίας. Ο Μπαγιάρ, ο οποίος εισήλθε στη Δεύτερη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση ως βουλευτής για τη Σμύρνη μετά τις εκλογές του 1923, διορίστηκε στο Υπουργείο Ανταλλαγών, Ανάπτυξης και Αποικισμού τον Μάρτιο του 1924 και παραιτήθηκε από αυτή τη θέση τον Ιούλιο του ίδιου έτους για να οργανώσει την ίδρυση της İşbank . Διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην ίδρυση της Işbank, ο Bayar ανέλαβε τη θέση του γενικού διευθυντή της τράπεζας μέχρι το 1932. Ο Bayar υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομίας μεταξύ 1932 και 1937, ενώ διετέλεσε πρωθυπουργός μεταξύ 1937 και 1939.

ΕΚΛΕΓΜΕΝΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΤΟ ΠΟΛΥΚΟΜΜΑΤΙΚΟ

Μετά τον θάνατο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στις 10 Νοεμβρίου 1938, ο Τζελάλ Μπαγιάρ, σε συνεννόηση με τον Στρατάρχη Φεβζί Τσακμάκ, υποστήριξε την εκλογή του Ισμέτ Ινονού ως προέδρου παρά τις πολλές διαφορές απόψεων. Στη συνέχεια ο Μπαγιάρ συνέχισε την πολιτική του ζωή ως βουλευτής από τη Σμύρνη. Ο Μπαγιάρ, ο οποίος ίδρυσε το Δημοκρατικό Κόμμα (DP) με τους Adnan Menderes, Fuat Köprülü και Refik Koraltan τον Ιανουάριο του 1946, διορίστηκε πρόεδρος του κόμματος μετά την έναρξη της πολυκομματικής πολιτικής. Ο Τζελάλ Μπαγιάρ έγινε Πρόεδρος και ο Ρεφίκ Κοραλτάν έγινε Πρόεδρος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας υπό την κυβέρνηση του DP, η οποία ήρθε στην εξουσία με τη μεγάλη υποστήριξη του λαού τον Μάιο του 1950. Η πρώτη κυβέρνηση του Αντνάν Μεντερές ανέλαβε καθήκοντα στις 22 Μαΐου 1950 Μπαγιάρ εξελέγη τρίτος πρόεδρος της Τουρκίας από τη Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση στις 22 Μαΐου 1950.

ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΘΗΚΕ ΣΕ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑΣΙΑΔΑΣ

Ο δρόμος που χάραξαν ο Μπαγιάρ και οι φίλοι του με το σύνθημα «Φτάνει, το έθνος», που πραγματοποίησε σημαντικά έργα στον τομέα του εκδημοκρατισμού και της χειραφέτησης, έληξε με το στρατιωτικό πραξικόπημα της 27ης Μαΐου 1960. Πρόεδρος Τζελάλ Μπαγιάρ, Πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές , μέλη της κυβέρνησης, βουλευτές του DP, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Rüştü Erdelhun, στρατιώτες και ανώτεροι αξιωματούχοι συνελήφθησαν. Όλοι οι κρατούμενοι φυλακίστηκαν στη Yassıada. Οι δίκες Yassıada ξεκίνησαν στις 14 Οκτωβρίου 1960 και ολοκληρώθηκαν στις 15 Σεπτεμβρίου 1961. Οι υποθέσεις που συγκεντρώθηκαν σε συνολικά 19 φακέλους ομαδοποιήθηκαν με την υπόθεση «Παραβίαση του Συντάγματος». Μετά από αυτές τις δίκες, ο Bayar καταδικάστηκε σε θάνατο από το δικαστήριο Yassıada στις 15 Σεπτεμβρίου 1961. Ο Bayar, του οποίου η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη λόγω του ορίου ηλικίας, αφέθηκε ελεύθερος στις 7 Νοεμβρίου 1964 λόγω της ασθένειάς του. Ο Τζελάλ Μπαγιάρ πέθανε στις 22 Αυγούστου 1986 στην Κωνσταντινούπολη.