Δάσκαλος. Ο Δρ Tarık Oğuzlu έγραψε για τη συνάντηση που έγινε χθες μεταξύ του Υπουργού Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Τουρκίας Hakan Fidan και του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργου Γεραπετρίτη, τα αποτελέσματα της συνάντησης και την άποψη της Δύσης για τις διμερείς σχέσεις για ανάλυση ΑΑ.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης επισκέφθηκε χθες τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που συναντήθηκαν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία τον περασμένο Ιούλιο, θα συναντηθούν ξανά στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο και, αν όλα πάνε καλά, στη Θεσσαλονίκη, στην Ελλάδα, τον Δεκέμβριο. Οι ηγέτες των δύο χωρών αναμένεται να έχουν μια εις βάθος συνάντηση κατά τη διάρκεια των ετήσιων τακτικών συνόδων κορυφής της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Ομοίως, το περιεχόμενο του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη θα καλύψει θέματα που σχετίζονται στενά με τις σχέσεις των δύο χωρών. Την παραμονή αυτών των δύο σημαντικών συνόδων κορυφής, σημειώνουμε ότι οι υπουργοί Εξωτερικών Τουρκίας και Ελλάδας συναντήθηκαν και έκαναν προκαταρκτικές προετοιμασίες για τις συναντήσεις.

– Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΣΙΡΤΑΚΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ στην ΕΕ

Η ανθρωπιστική βοήθεια που παρείχε η Ελλάδα ως απάντηση στον σεισμό που βιώσαμε στην Τουρκία νωρίτερα φέτος και η αμοιβαία υποστήριξη που παρείχαν τα μέρη μεταξύ τους για την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών που ξέσπασαν και στις δύο χώρες το τρέχον καλοκαίρι έχουν δημιουργήσει ένα ψυχολογικό περιβάλλον που θα καθιστούσε δυνατές τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.

Παρόμοια κατάσταση παρατηρήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Μετά τους σεισμούς, ξεκίνησε μια διαδικασία που ονομάζεται «συρτάκη διπλωματία» μεταξύ των δύο χωρών και η Ελλάδα υποστήριξε την απόφαση να ανακηρυχθεί η Τουρκία ως υποψήφια χώρα για τη διαδικασία. ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) . Ακόμη και τότε, συνήχθη το συμπέρασμα ότι μια Τουρκία που στρεφόταν προς την Ευρώπη θα ήταν συμβατή με τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας. Θεωρήθηκε ότι η Τουρκία θα ολοκλήρωνε πιο εύκολα την ενταξιακή διαδικασία στην ΕΕ, την οποία ήθελε να ολοκληρώσει και η ίδια, με την υποστήριξη του Έλληνα γείτονά της. Αυτή τη στιγμή είναι δύσκολο να πούμε αν βρισκόμαστε ακριβώς σε παρόμοια κατάσταση. Ωστόσο, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη για κανέναν ότι μια ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα επικρατεί στις τουρκοελληνικές σχέσεις αυτές τις μέρες, καθώς η Τουρκία πλησιάζει τη Δύση. Δεδομένων των οικονομικών και πολιτικών συνθηκών στις οποίες βρίσκονται, το τελευταίο πράγμα που θέλουν η Τουρκία και η Ελλάδα είναι μια τεταμένη σχέση που θα μπορούσε τελικά να μετατραπεί σε ένοπλη σύγκρουση.

– ΘΕΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΠΡΟΣ ΔΥΣΗ

Οι διοικήσεις του Προέδρου Ερντογάν και του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, νικητή των εκλογών του πρώτου εξαμήνου του 2023, φαίνονται αποφασισμένες να ωθήσουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών πολύ περισσότερο από το σημερινό τους επίπεδο. Οι προσπάθειες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια για τη βελτίωση των σχέσεων με τις περιφερειακές χώρες περιλαμβάνουν αναμφίβολα τις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας.

Πιθανές βελτιώσεις στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα μπορούσαν να έχουν θετικό αντίκτυπο στη διαδικασία σχετικά με τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 που η Τουρκία ελπίζει να αγοράσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το κλίμα σταθερότητας και συνεργασίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα έχει αναμφίβολα θετικό αντίκτυπο στις σχέσεις της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ΕΕ. Μάλιστα, φαίνεται ότι οι χώρες της ΕΕ και οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τις στενότερες τουρκοελληνικές σχέσεις.

– ΤΙ ΣΥΖΗΤΗΣΑΜΕ;

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών τους, οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών αποφάσισαν να ξεκινήσουν διερευνητικές συνομιλίες, οι οποίες δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν για πολύ καιρό. Φαίνεται ότι έχει επιτευχθεί συναίνεση για την εξεύρεση λύσης που θα προστατεύει τα συμφέροντα και των δύο πλευρών μέσω της διπλωματίας και του διεθνούς δικαίου για την επίλυση των ζητημάτων στο Αιγαίο. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι δόθηκε στήριξη στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού.

Όλοι βλέπουν ότι τα προβλήματα μεταξύ των κομμάτων είναι βαθιά και δεν επιλύονται εύκολα. Ωστόσο, σε μια περίοδο που η περιφερειακή αστάθεια αυξάνεται, αισθανόμαστε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα είναι αποφασισμένες να βρουν μια μόνιμη λύση στα προβλήματα που τις αντιτίθενται. Αύξηση του όγκου του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών, διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης στο Αιγαίο στο πλαίσιο ενός κοινού οράματος, στενότερη συνεργασία σε ζητήματα όπως δασικές πυρκαγιές που προκαλούνται από την κλιματική κρίση, αύξηση των τουριστικών δραστηριοτήτων μεταξύ των δύο χωρών και συνεργασία πιο στενά κατά της τρομοκρατίας, είναι ένας από τους σχεδιασμένους στόχους. Η Τουρκία απαιτεί περισσότερη συνεργασία από τον Έλληνα γείτονά της στον αγώνα της ενάντια σε τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το FETO, το PKK και το DHKP-C. Αυτή η απαίτηση είναι απολύτως κατανοητή, γνωρίζοντας ότι και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ από το 1952 και ότι η καταπολέμηση κάθε μορφής τρομοκρατίας είναι ένας από τους στόχους προτεραιότητας της συμμαχίας ως μέρος της διαδικασίας μετασχηματισμού του ΝΑΤΟ.

Επίσης, αποφασίστηκε οι αναπληρωτές υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών να συναντηθούν στην Ελλάδα τον Οκτώβριο και να συζητήσουν τις εξελίξεις κατά τη διαδικασία στο πλαίσιο του «Κοινού Σχεδίου Δράσης».

Η Τουρκία και η Ελλάδα είναι δύο σημαντικές χώρες που ζουν στην ίδια περιοχή και των οποίων η μοίρα επηρεάζεται η μία από την άλλη. Αν και η ανάδυση μιας στοχευμένης μόνιμης ειρήνης μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα επηρεάζεται από τις γεωπολιτικές εντάσεις σε συστημικό επίπεδο και το περιβάλλον του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, αυτό που πρέπει να κάνουν η Άγκυρα και η Αθήνα είναι να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους από τη σκοπιά της «γειτονιάς» και να μην συμμετέχουν σε τα στρατηγικά παιχνίδια μη περιφερειακών παραγόντων. Αυτή η συνειδητοποίηση αρχίζει ήδη να εκδηλώνεται στην Τουρκία. Ας ελπίσουμε ότι μπορούμε να αρχίσουμε να το βλέπουμε στη γειτονική μας Ελλάδα το συντομότερο δυνατό.

[Prof. Dr. Tarık Oğuzlu, İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi]

*Οι απόψεις που εκφράζονται σε άρθρα ανήκουν στον συγγραφέα και ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν τις πολιτικές σύνταξης του Anadolu Agency.

ΠΗΓΗ: Α.Α