Η Halide Edip, η οποία κατέχει σημαντική θέση στην τουρκική λογοτεχνία, γεννήθηκε το 1884 ως παιδί του Mehmet Edip Bey της Θεσσαλονίκης και της Fatma Bedrifem Hanım, ενός από τους κληρικούς του Ceyb-i Hümayun του σουλτάνου Abdulhamid II.

Ο Χαλιντέ Εντίπ, που έχασε τη μητέρα του σε νεαρή ηλικία, πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε ένα «μοβ σπίτι» με τη γιαγιά και τον παππού του.

Η Halide Edip, η οποία μπήκε στο Αμερικανικό Κολλέγιο Κοριτσιών στο Üsküdar το 1893, έπρεπε να εγκαταλείψει το σχολείο ένα χρόνο αργότερα. Η Halide Edip πήρε μαθήματα αραβικών, αγγλικών, γαλλικών και μουσικής από ιδιωτικούς δασκάλους.

Με την παρότρυνση του καθηγητή Αγγλικών του μετέφρασε το βιβλίο του John Abbot «Mother». Το έργο, το οποίο δημοσιεύτηκε ως “Mader” με τη διασκευή του Μαχμούτ Εσάτ Εφέντι, συνέβαλε καθοριστικά στην απονομή του “Τάγματος της συμπόνιας” στη Χαλίντε Εντίπ από τον Σουλτάνο Αμπντουλχαμίντ. Αποφοίτησε από το κολέγιο, το οποίο ξεκίνησε για δεύτερη φορά το 1899, το 1901.

Η Halide Edip παντρεύτηκε τον Salih Zeki Bey, με τον οποίο έκανε μαθήματα μαθηματικών την ίδια χρονιά. Από αυτόν τον γάμο γεννήθηκαν δύο γιοι, ο Ayatollah και ο Hikmetullah Togo. Με χαρά για την ιαπωνική ήττα της Ρωσίας, ο Χαλίντε Εντίπ ονόμασε τον γιο του «Τόγκο» από τον διοικητή των ιαπωνικών ναυτικών δυνάμεων, ναύαρχο Τόγκο Χεϊχάτσιρο.

Ο Halide Edip, ο οποίος δημοσίευσε άρθρα με την υπογραφή «Halide Salih» στην εφημερίδα Tanin υπό τη διεύθυνση του Tevfik Fikret, συνέχισε τη γραφή του σε εκδόσεις όπως Resimli Kitap, Yeni Tanin, Şehbal, Musavver Muhit, Mehasin και Resimli Roman. Η Halide Edip, η οποία δέχτηκε απειλές λόγω των γραπτών της, ταξίδεψε στην Αίγυπτο φοβούμενος ότι θα σκοτωθεί κατά τη διάρκεια των γεγονότων της 31ης Μαρτίου. Πίσω στην πατρίδα του το 1909, συνέχισε τη συγγραφή του. Χώρισε τη σύζυγό του Σαλίχ Ζέκι το 1910.

«Η ομιλία που έδωσε στη συγκέντρωση του Σουλταναχμέτ ήταν πολύ αποτελεσματική»

Με πρόταση του Υπουργού Παιδείας Σαΐτ Μπέη εργάστηκε ως δασκάλα σε κανονικά σχολεία θηλέων και ως επιθεωρήτρια σε βασικά σχολεία. Οι πίσω συνοικίες της Κωνσταντινούπολης, τις οποίες παρατήρησε αυτή την περίοδο, συνέβαλαν στη συγγραφή του μυθιστορήματός του «Sinekli Bakkal». Η Halide Edip επηρεάστηκε από τα γραπτά ονομάτων όπως ο Ziya Gökalp και ο Yusuf Akçura κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού Πολέμου ίδρυσε τον πρώτο γυναικείο σύλλογο, την Teali-i Nisvan Society, με στόχο τη συμμετοχή και την εκπαίδευση των γυναικών στην κοινωνική ζωή. Με πρόταση του Τζεμάλ Πασά, πήγε στη Συρία για να οργανώσει και να ανοίξει σχολεία στον Λίβανο, τη Βηρυτό και τη Δαμασκό. Το 1917, με το πληρεξούσιο που έδωσε στον πατέρα του όσο βρισκόταν στη Συρία, ο γιατρός Ελ παντρεύτηκε τον Αντνάν.

Την ίδια χρονιά, έγραψε το Mev’ud Hüküm και το πρώτο του θεατρικό έργο, Kenan Shepherds. Το 1918-1919 δίδαξε δυτική λογοτεχνία στο Darülfünun της Κωνσταντινούπολης.

Ο Halide Edip συμμετείχε ως ομιλητής στις συναντήσεις των Fatih, Üsküdar και Sultanahmet που πραγματοποιήθηκαν μετά την κατάληψη της Σμύρνης στις 15 Μαΐου 1919. Ειδικά η ομιλία που έδωσε στη συνάντηση του Sultanahmet ήταν πολύ αποτελεσματική και δεν ξεχάστηκε ποτέ. Συνέβαλε στην ανάπτυξη της αντίστασης κατά της κατοχής με άρθρα του στο Büyük Mecmua και στο Vakit.

«Η Ανατολία θα σώσει ολόκληρη τη χώρα»

Η Halide Edip, η οποία ασχολήθηκε επίσης με λαθρεμπόριο όπλων στην Ανατολία αυτά τα χρόνια, ταξίδεψε στην Ανατολία με τον σύζυγό της το 1920 και συμμετείχε στις εργασίες του Εθνικού Αγώνα.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας του με τον Yunus Nadi κατά τη μετάβασή του στην Ανατολία, γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας ενός πρακτορείου.

Ο Yunus Nadi Bey περιέγραψε αυτή τη συνομιλία στο σταθμό Geyve Akhisar ως εξής:

“Η Halide Edip Hanım δεν παραπονέθηκε ποτέ για τα ταξίδια και τα προβλήματά τους, λες και πήγε στο Kayışdağı για περιφρόνηση, αντίθετα μιλούσε για δουλειές. Είναι πρακτική Τουρκάλα. Της είπα την απάντησή της με την ερώτηση του ραδιοτηλεγράφου που έκανα. Πασάς στη μάχη του Κουστσάλι «Πήγαινε τώρα. Είπα: “Μόλις φύγουμε, θα συνδεθούμε με όλο τον κόσμο με αυτή τη λατρεία. Θα δημιουργήσουμε ένα πρακτορείο μόλις πάμε, θα το πούμε εσωτερικά και εξωτερικά με αυτό το μέσο” που χρειάζεται στην οργάνωση στο δική της, μετά προπαγάνδας…

– Φυσικά, όλα γίνονται με τη σειρά. Αλλά κατά τη γνώμη μου, η πρώτη δουλειά πρέπει να είναι το πρακτορείο. Ακόμα κι αν θέλετε, ας το ονομάσουμε εδώ: Για παράδειγμα, τουρκικό πρακτορείο, για παράδειγμα πρακτορείο Άγκυρας, για παράδειγμα πρακτορείο Anadolu … Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε.

– Το Anadolu Agency μου φαίνεται το καλύτερο όνομα.

– Και εγώ. Βλέπετε, είναι η Ανατολία που θα ξεφύγει και, αν είναι δυνατόν, ολόκληρη η χώρα πρώτα. Ας πάρουμε λοιπόν την απόφασή μας: Anadolu Agency …

– Ναι, κυρία Anadolu πρακτορείο…»

– Ο Μουσταφά Κεμάλ Ανακοινώνει την Ίδρυση ΑΑ με Ιστορική Εγκύκλιο

Η Halide Edip περιέγραψε τη συνάντηση που είχε με τον Μουσταφά Κεμάλ Πασά σχετικά με το πρακτορείο στις 5 Απριλίου 1920, στο κτίριο του σταθμού της Άγκυρας, που τώρα λειτουργεί ως μουσείο, στο βιβλίο της “Turk’s With Fire”:

«Εξήγησα το πρόβλημα του πρακτορείου στον κ. Κεμάλ Πασά, με τον οποίο ο Γιουνούς Νάντι Μπέης και εγώ μιλήσαμε στο δρόμο. Είπα στον Γιουνούς Νάντι Μπέη ότι συζητούσαμε να το ξεκινήσουμε ως «Πρακτορείο της Ανατολίας. Ήταν να κολλήσουμε σε μια διαφήμιση.

Επιπλέον, έπρεπε να φέρει τις πιο σημαντικές εφημερίδες στα αγγλικά και στα γαλλικά, για να καταλάβει τι σκεφτόταν ο κόσμος. Αφού συμφώνησα σε αυτά τα σημεία, όταν είπα ότι χρειάζομαι μια γραφομηχανή, ο Μουσταφά Κεμάλ υποσχέθηκε να τη βρει στην Οθωμανική Τράπεζα».

Μετά από αυτές τις ομιλίες, το Anadolu Agency ιδρύθηκε στις 6 Απριλίου 1920. Η Halide Edip Adıvar έγραψε ιστορία ως μητέρα ΑΑ.

Ο ιδρυτής της Δημοκρατίας, ο μεγάλος ηγέτης Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ανακοίνωσε τη δημιουργία του πρακτορείου Anadolu με την ιστορική εγκύκλιο που έστειλε σε όλη τη χώρα, όπου άναψε τη φωτιά του εθνικού αγώνα.

Ο Adıvar έχει εργαστεί με αφοσίωση σε κάθε έργο ως ανταποκριτής, συγγραφέας, σκηνοθέτης, ακόμη και υπουργός Καθημερινών Υποθέσεων της ΑΑ.

Συγκέντρωνε ειδήσεις και μετέφερε στους τόπους πληροφορίες για τον εθνικό αγώνα με τηλεγραφήματα και τα έβαζε να κολλήσουν στην αυλή του τζαμιού ως αφίσες στα μέρη που δεν υπήρχαν τηλεγραφήματα. Ακολούθησε τον ευρωπαϊκό Τύπο και επικοινωνούσε με δυτικούς δημοσιογράφους, ενώ λειτουργούσε ως μεταφραστής όταν ο Μουσταφά Κεμάλ συναντήθηκε με ξένους δημοσιογράφους.

Έγινε δεκανέας στη μάχη της Σακαρυά

Η Halide Edip βοήθησε την εφημερίδα του Yunus Nadi Hakimiyet-i Milliye στην Άγκυρα και μετέφρασε επίσης ξένες εφημερίδες. Έγινε επικεφαλής του κλάδου της Άγκυρας του Hilal-i Ahmer (Kızılay).

Έγινε δεκανέας κατά τη διάρκεια του πολέμου της Σακαρία. Μεταξύ 1921 και 1922, αναφέρει τις ζημιές που προκλήθηκαν από την αποχώρηση του ελληνικού στρατού και τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν κατά του πληθυσμού στο πλαίσιο της Εξεταστικής Επιτροπής για τις φρικαλεότητες.

Η Halide Edip έλαβε τον βαθμό του «λοχία» στο τέλος του πολέμου. Την περίοδο αυτή έγραψε τα μυθιστορήματα «Πουκάμισο Ateşten», «Χτύπα την Πόρνη» και τα παραμύθια «Ο λύκος που σκαρφαλώνει στο βουνό» με τις παρατηρήσεις του.

Μετά την ανακήρυξη της Δημοκρατίας, ο Halide Edip συνέχισε τη συγγραφική του ζωή στις εφημερίδες και τα περιοδικά Akşam, Dergah, İkdam, Vakit, Hakimiyet-i Milliye, Son Telegraf.

Μετά τον Εθνικό Αγώνα, επέλεξε να εγκαταλείψει την Τουρκία με τη γυναίκα του το 1925 λόγω του κλεισίματος του Ρεπουμπλικανικού Προοδευτικού Κόμματος, του οποίου ο Adnan Adıvar ήταν ένας από τους ιδρυτές, από την κυβέρνηση του Ισμέτ Πασά (İnönü) και πολιτικών συγκρούσεων. . .

Η Halide Edip έζησε στο εξωτερικό για 14 χρόνια μέχρι το 1939. Δίδαξε και δίδαξε σε πανεπιστήμια της Αγγλίας, της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Πήγε στην Ινδία το 1935 και υποστήριξε την εκστρατεία για την ίδρυση του μουσουλμανικού Πανεπιστημίου Camia-ı Milliye. Δίδαξε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης το 1940. Το 1950 εξελέγη βουλευτής Σμύρνης στη λίστα του Δημοκρατικού Κόμματος.

Η Halide Edip άφησε τη βουλευτική της θέση το 1954 λόγω διαφορετικών απόψεων και επέστρεψε στο πανεπιστήμιο. Η Halide Edip, που αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στη λογοτεχνία την τελευταία του περίοδο, δημοσίευσε τις αναμνήσεις του στο βιβλίο «House with Purple Salkım».

Η Halide Edip Adıvar πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 1964 σε ηλικία 80 ετών και κηδεύτηκε στο νεκροταφείο Merkezefendi στην Κωνσταντινούπολη.

Έχουν μείνει πίσω 21 μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ιστορίες, μεταφράσεις και απομνημονεύματα.

Halide Edip, πίσω από τα “Ghost”, “Raik’s Mother”, “Level Talib”, “Handan”, “New Turan”, “Last Work”, “Mev’ud Hüm”, “Shirt of Fire”, “Heartache”, ” Πυροβόλησε την Πόρνη “,” Ο γιος του Ζεϊνώ “,” Φλάι μπακάλικο “,” δολοφονία του Γιολπάλα “, ” Καθρέφτης “, το Endless Fair “,” Περιστρεφόμενος καθρέφτης “,” Μις Μυαλό “,” Ο γιος του Κερίμ Σούτνα “, τα μυθιστορήματά του” Σεβντά Sokağı Κωμωδία “,” Απόγνωση “,” Κομμάτια Ζωής “; Άφησε πίσω του τα αναμνηστικά βιβλία «Σπίτι με τον Mor Salkımlı», «Η Δίκη του Τούρκου με τη Φωτιά» και τα έργα «Χαναάν Ποιμένες», «Μάσκα» και «Ψυχή».

Η Halide Edip έχει επίσης μεταφράσει σημαντικά έργα όπως Animal Farm του George Orwell και Hamlet του Shakespeare στα τουρκικά.

Στον ιστότοπο του Anadolu Agency, δημοσιεύονται συνοπτικά τα νέα που παρουσιάζονται στους συνδρομητές μέσω του Συστήματος Ροής Ειδήσεων AA (HAS). Επικοινωνήστε για συνδρομή.