Αν και ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή στον χώρο του real estate, όταν το ενδιαφέρον του για τη μόδα από την παιδική του ηλικία συνδυάστηκε με την επιθυμία του να παράγει και να δημιουργήσει κάτι, ο Roman Giyim, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, Turgut Toptansoy, βρίσκεται στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας. Αυτό το ταξίδι, που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 με τις πωλήσεις σε 40 τετραγωνικά μέτρα στο Rumeli Caddesi, δημιουργεί μια μεγάλη μάρκα στην παραγωγή, την κατασκευή και τα νέα καταστήματα. Είναι μυθιστόρημα…

Κύριε Turgut, πώς ξεκινήσατε την επαγγελματική σας ζωή;

Απολύθηκα το 1974, όταν ήμουν 24 ετών. Ο θείος μου ήταν στο real estate εκείνη την εποχή. Καθώς η μητέρα μου ήταν κόρη οικογένειας Pendik, είχε κληρονομιά από τους παππούδες της. Εκείνη την εποχή υπήρχαν χωράφια, όχι γη, στην Κωνσταντινούπολη. Είπα στον θείο μου ότι ήθελα να εκμεταλλευτώ τη μεγάλη μετανάστευση στην Κωνσταντινούπολη εκείνη την εποχή, και ότι ήθελα να εκμεταλλευτώ τα μέρη που κληρονόμησα από τον παππού μου. Εκείνη την εποχή δεν γίνονταν πωλήσεις ακινήτων στο Τσεκμεκόι. Δεν μπορούσαμε λοιπόν να το διαλύσουμε και να το πουλήσουμε. Γιατί δεν υπήρχε αγοραστής. Ξεκίνησαν οι πωλήσεις γης στο Dudullu. Η οικογένειά μας είχε επίσης 18.000 τετραγωνικά μέτρα γης που κληρονομήσαμε από τους παππούδες μας. Ήθελα επίσης να αναθεωρήσω αυτό το μέρος. Αλλά οι συγγενείς μου έκαναν συμφωνία να πουλήσουν αυτή τη γη στον μηχανικό κτηματογράφησης Mehmet Turcan. Πρώτα πήγα να συναντήσω τον Mehmet Turcan με τον θείο μου και είπα ας αγοράσουμε ένα τρίτο σετ διαφορετικά δεν θα επιτρέψω την πώληση. Ο Μεχμέτ Μπέης δεν δέχτηκε την προσφορά μου. «Έχω και συνεργάτες», είπε. Ο θείος μου ήταν επίσης αντίθετος.

Το απόγευμα της συνάντησης σκέφτηκα και πήρα μια απόφαση. Την επόμενη μέρα, συμφώνησα να γίνω συνεργάτης στο ένα τρίτο της γης με τον Mehmet Turcan. Μαζί, αγοράσαμε αυτή τη γη από άλλους μετόχους. Πούλησα το μισό σε κτηματομεσίτη πριν πάρω τον τίτλο ιδιοκτησίας ή το δέμα. Έτσι, έβγαλα ένα σοβαρό κέρδος. Αυτό με ενθουσίασε πολύ. Πέρα από τα κέρδη, ήταν ο ενθουσιασμός του να το πετύχω στην ηλικία των 24 ετών. Το να μπορώ να κερδίζω χρήματα από μια δουλειά σαν αυτή με έχει παρακινήσει απίστευτα. Ο σύζυγός μου ήταν σε διακοπές τη στιγμή αυτής της πώλησης. Μοιράστηκα τα νέα μαζί του και χάρηκε πολύ κι αυτός.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΜΟΥ ΗΤΑΝ ΝΑ ΑΝΟΙΞΩ ΕΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΟ ÜSKÜDAR

Ο επόμενος στόχος μου ήταν να ανοίξω ένα γραφείο στο Üsküdar. Τώρα είχα ένα δικό μου και δικό μου χώρο, η διεύθυνσή μου ήταν ξεκάθαρη. Και πάλι, προσφέρθηκα να γίνω σύντροφος στον μεγαλύτερο αδερφό μου, τον Fuat Özal, από μια οικογένεια που γνωρίζω από τον Τσεκμεκόι που έχει μεγάλη γη. Είχε επίσης πολλή γη που κληρονόμησε από τους παππούδες του. Εκείνη την εποχή, πίστευα ότι ο Τσεκμεκόι θα αυξανόταν σε αξία στο μέλλον. Τότε έγινε μεγάλη μετανάστευση στην Κωνσταντινούπολη. Το Cekmekoy υποστηρίζεται από το δάσος. βρίσκεται ανάμεσα στο Bostancı, τον Βόσπορο και το Kadıköy, είχα ήδη επίγνωση αυτού του δυναμικού εκείνη την εποχή. Τότε το Τσεκμεκόι ήταν ένα ήσυχο χωριό με 60 σπίτια. Ήταν τόπος γεωργίας και κτηνοτροφίας.

Όσο ήμουν με τον Φουάτ Οζάλ, μια μέρα ήρθε στο γραφείο ο κουνιάδος του. «Παιδιά, έχουμε προπαππούδες. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με τους μετόχους. Είπε, «Θα αγοράσετε τις μετοχές μας; Υπήρχε όμως μια αμήχανη διαφωνία μεταξύ τους και δεν κατάφεραν να βρουν λύση. Ήθελαν λοιπόν να το φροντίσουμε. Γι’ αυτό έκανα συναντήσεις με άλλους μετόχους. Με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι όταν ήμουν μόλις 24 ετών, έπεισα και πολλούς ηλικιωμένους. Περισσότερο από πειστικό, με εμπιστεύτηκαν. Μετά τη συνεδρίαση, οι μέτοχοι μας έδωσαν τις παρυφές των δρόμων, που είναι τα μέρη που ήθελα, και αγόρασαν τα πίσω μέρη, δηλαδή τα χωράφια, επειδή ήθελαν να καλλιεργήσουν.

Έτσι άρχισα να αναπτύσσω την επιχείρησή μου σταδιακά. Στο Ümraniye, κάθε επαρχία είχε έναν κτηματομεσίτη. Αυτοί οι κτηματομεσίτες άρχισαν να πουλάνε τη γη μας όπου τοποθετήσαμε στύλους ηλεκτρικού ρεύματος και τους εντοπίσαμε. Η γη μας πουλήθηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συνεχίσαμε να αγοράζουμε περισσότερη γη. Το 1978, αγόρασα 250 δεκάρια γης μεταξύ Kandilli και Çengelköy σε συνεργασία με τέσσερις συνεργάτες. Στη συνέχεια, τις ίδιες ημερομηνίες, αγόρασα ένα εργαστήριο κοσμημάτων στο Imam Ali Han, Grand Bazaar. Ήθελα μια δουλειά εκεί για τον αδελφό μου Σουλεϊμάν. Αργότερα, όταν ο χρυσός αξιολογήθηκε και διακινήθηκε, έκλεισα το κατάστημα.

ΕΙΧΑ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ

Το Çekmeköy καταλαμβάνει μια πολύ διαφορετική θέση στη ζωή σας, οπότε…

Μάλιστα με αυτές τις δουλειές φρόντισα το χωριό μου. Έχουμε μια ιστορία που πάει πίσω 350 χρόνια εδώ, εκεί είναι οι τάφοι των παππούδων μου. Δούλεψα σκληρά για να μην μετατραπεί αυτό το μέρος σε παραγκούπολη. Έκανα καλά σχέδια για να την κάνω μια αξιοπρεπή γειτονιά προστατεύοντας χώρους πρασίνου και προσλαμβάνοντας φύλακες. Χρησιμοποιήσαμε τη γη με βίλες. Στη μετασεισμική περίοδο, αυτές οι βίλες απέκτησαν μεγάλη σημασία καθώς ήταν αξιόπιστες και η αξία του Τσεκμεκόι αυξήθηκε επίσης. Μετακόμισα το σπίτι στο οποίο έμενα το 2002 και τα κεντρικά γραφεία της Roman το 2005 στο Çekmeköy. Ως αποτέλεσμα, έχτισα το σπίτι μου και την επιχείρησή μου εδώ. Από τότε που επέστρεψα εδώ, δηλαδή πριν από περίπου 20 χρόνια, όταν κοιτάζω την ανάπτυξή του, βλέπω ότι έχει μεγαλώσει πολύ και έχει γίνει δημοφιλής περιοχή.

Όσο για την ίδρυση της Ρωμαϊκής…

Ακόμα κι όταν έκανα αυτή τη δουλειά, ήθελα να γίνω βιομήχανος και να δημιουργήσω κάτι παράγοντας. Από παιδί με ενδιέφερε η μόδα. Μου άρεσε να ντύνομαι και να κοιτάζω στις βιτρίνες. Πήγαινα σε επιδείξεις μόδας. Ήθελα να επιλέξω αυτόν τον κλάδο ως επάγγελμα και έτσι μπήκα στην κλωστοϋφαντουργία. Σε μια άλλη επίδειξη μόδας που παρακολούθησα, γνώρισα την κυρία Hülya Durmaz, η οποία ήταν υπεύθυνη του καταστήματος Adnan, μιας σημαντικής μάρκας εκείνη την εποχή. Ήθελε επίσης να κάνει τα δικά του. Γίναμε συνεργάτες μαζί και νοικιάσαμε ένα κατάστημα 40 τετραγωνικών μέτρων στο Rumeli Caddesi το 1980, όταν ο δρόμος ήταν πιο διάσημος και ήταν πολύ δύσκολο να βρεις ένα κατάστημα, τότε συνειδητοποίησα ότι δεν αρκεί να πουλήσεις, είναι επίσης απαραίτητο να παράγεις. Φυσικά, το να είμαι παραγωγός ήταν κάτι που δεν ήξερα, που δεν το είχα ξαναζήσει. Έκανα τεράστια απώλεια στα 3 πρώτα χρόνια της παραγωγής μου. Στην πραγματικότητα, πούλησα ένα κομμάτι γης με 170 βίλες για τον Ρομάν. Μετά από αυτό το περιστατικό, αποφάσισα ότι έπρεπε να κάνω αυτή τη δουλειά μόνη μου. Έτσι άφησα τον σύντροφό μου και ξανάρχισα την παραγωγή. Και κάπως έτσι ξεκίνησε η ανοδική μου πορεία στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.

ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΑΠΩ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΕ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

Γιατί λοιπόν πλήγωσες τον εαυτό σου;

Είχα κάνει τον σύντροφό μου είκοσι τοις εκατό μέτοχο. Επειδή είχα άλλες δουλειές, δεν ασχολήθηκα πολύ με θέματα που σχετίζονταν με το μαγαζί. Επόπτευε το κατάστημα και την κατασκευή. Και είδα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Όταν ανέλαβα ο ίδιος την επιχείρηση, από την παραγωγή στο μοντέλο στη διαχείριση καταστήματος, τότε ήταν που τα πράγματα άρχισαν να βελτιώνονται. Μάλιστα, εκείνη την εποχή, ο αδερφός μου ο Μουχαρέμ είχε μόλις αποφοιτήσει από την εμπορική σχολή. Της ζήτησα να σταματήσει στο ταμείο του καταστήματος και να ακολουθήσει το προϊόν. Έτσι ο Μουχαρέμ ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή μαζί μου.

Τότε πουλούσαμε 90-100 παλτό την ημέρα σε ένα μαγαζί 40 τετραγωνικών μέτρων, σκεφτείτε το… Όταν πήγαινα σε νυχτερινά μαγαζιά, σε επιδείξεις μόδας, σε πάρτι, έβλεπα γυναίκες να φορούν ρωμαϊκά και μου έκανε μεγάλη χαρά. Μετά άνοιξα το δεύτερο μεγαλύτερο κατάστημά μου στο Suadiye μετά το Rumeli. Το 90, οργάνωσα μια επίδειξη μόδας με το όνομα «Ρωμαϊκός μετά από 10 χρόνια», που προκάλεσε σάλο στη Σαμντάνσα.

Από την άλλη, ξεκίνησα να πουλάω ρωμαϊκά προϊόντα σε σημαντικά καταστήματα της Ανατολίας με τη σημερινή χονδρική λογική. Ουρές σχηματίστηκαν στις πύλες. Κάθε έξι μήνες έκανα επιδείξεις μόδας και παρελάσεις για τις οποίες ξόδευα πολλά χρήματα. Κατάφερα να κερδίσω πολλά χρήματα ακόμα και σε μια κρίση. Ειδικά κατά την κρίση του 1994, το ξένο νόμισμα από 14 λίρες έφτασε στις 30 λίρες. Τότε άρχισα να αγοράζω ύφασμα στην Προύσα με χρήματα. Πάντα ήξερα πώς να μετατρέπω τις κρίσεις σε ευκαιρίες.

Μπορούμε να ακούσουμε μια από τις αξέχαστες στιγμές σας;

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, υπήρχαν τρεις κυρίες που παρήγαγαν επίσης πλεκτά και ετοίμαζαν συλλογές για μένα. Τους συνάντησα στην έκθεση του Παρισιού. Μου παραπονέθηκαν ότι είχαν πρόβλημα στην περιοχή. Δεν είχαν πολλά κεφάλαια. Στην πραγματικότητα, ήξεραν την επιχείρηση. Το στυλ και το στυλ τους ήταν επίσης πολύ ωραία, αλλά τους έλειπε το μάρκετινγκ. Τους είπα ότι με μια συνεργασία θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε τη δραστηριότητα και να προσεγγίσουμε ένα μεγάλο κοινό. Έτσι ξεκινήσαμε μια εταιρεία πλεκτών που ονομάζεται Modline. Είπα ότι θα κάνουμε αυτή τη συνεργασία χωρίς να επενδύσουμε κανένα κεφάλαιο και θα λάβω τις επιταγές από τον πελάτη και θα σχεδιάσετε τα μοντέλα.

Η πρώτη μας επίδειξη μόδας είχε μεγάλη επιτυχία και λάβαμε πολλές παραγγελίες από τα μοντέλα. Έτσι ξεκινήσαμε την παραγωγή με τις προκαταβολές που λάβαμε από τον πελάτη. Τα καταφέραμε. Αυτοί και εμείς μεγαλώσαμε και γίναμε πλούσιοι. Έχουμε βγάλει πολλά χρήματα, αλλά μερικές φορές η επαγγελματική ζωή και η φιλία δεν μπορούν να πάνε μαζί. Ήθελα να τερματίσω τη συνεργασία μου γιατί έχω πιο σημαντικές ευαισθησίες από τη δουλειά και αντιμετώπισα κάποια λάθη. Τους άφησα λοιπόν την παρέα και συνέχισα μόνη μου τον δρόμο. Άρχισα να παράγω τη δική μου συλλογή και πλεκτά. Δεδομένου ότι υπήρχαν κενά όσον αφορά τα μηχανήματα και τα νήματα στην παραγωγή πλεκτών στην Τουρκία, εστίασα σε ελαφρώς διαφορετικούς τομείς παραγωγής. Βρήκα άλλα σημεία προμήθειας για πλεκτά και συνέχισα με αυτά.

ΠΡΟΤΙΜΩ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΔΡΟΜΟΥ

Όταν μαζευτήκαμε στο Retail Days το 2005, είπα ότι αν χτίζονταν τόσα πολλά εμπορικά κέντρα, αυτές οι μάρκες θα χρεοκοπούσαν. Το είπα σε μια εποχή που χρειαζόμουν εμπορικά κέντρα και ο ενθουσιασμός για το άνοιγμα καταστημάτων ήταν μεγάλος. Είμαι ένας άνθρωπος που σκέφτεται 10-20 χρόνια μπροστά ζώντας το σήμερα. Έπρεπε να πω ότι ήξερα εκείνη την ημέρα επειδή ήταν μια τεράστια απειλή για τις μάρκες. Αυτά που είπα το 2005 έγιναν πραγματικότητα σήμερα. Με αυτή την πρόβλεψη άνοιξα κατάστημα σε κάποια εμπορικά κέντρα, άλλα όχι. Σήμερα, ο αριθμός των καταστημάτων στα εμπορικά κέντρα είναι μικρότερος. Έχω καταλήξει να προτιμώ περισσότερο τα μαγαζιά στους δρόμους.

Πέρασα 7 χρόνια στο σκάφος

Έκανες ένα διάλειμμα…

Όσο για το 98, δεν είναι η επαγγελματική μου ζωή, αλλά η ιδιωτική μου ζωή που με κουράζει. Όταν τα αδέρφια μου είπαν ότι θα διευθύναμε την επιχείρηση, τους άφησα την επιχείρηση. Έμενα σε μια βάρκα, μακριά από την Κωνσταντινούπολη. Πέρασα 6-7 χρόνια στο καράβι. Έχω ταξιδέψει πολύ. Αλικαρνασσός, Ελληνικά Νησιά… Ήθελα να ξεκινήσω από την αρχή, αλλά όταν έλειπα από τη δουλειά, είδα ότι η επιχείρηση δεν πήγαινε καλά και ανέλαβα την επιχείρηση το 2005. Έφτιαξα το κτήριο μας στο Çekmeköy, που τώρα είναι δικό μας κεντρικά γραφεία. Επέστρεψα με μεγάλη ενέργεια. Η σύζυγός μου, η Σούζαν, είχε ήδη εκπαιδευτεί στο σχεδιασμό και με την υποστήριξή της, επιστρέψαμε στη δουλειά μαζί.