Νομίζω ότι είναι εφικτό αλλά όχι εύκολο. Πρώτον, υπάρχει ιστορική εχθρότητα μεταξύ των δύο χωρών. Το ένα μεγαλώνει από το άλλο και μεγαλώνει κάθε ευκαιρία που του δίνεται, βασίζοντας τη μεγάλη του αφήγηση στο βυζαντινό παρελθόν. Αγωνίζεται να επεκτείνει την κυριαρχία του στον αέρα και στις θάλασσες.
Πολεμάει με την Τουρκία στην Κύπρο από το 1950 και διεκδικεί δικαιώματα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Επιπλέον, είναι μέλος της ΕΕ και η κόρη του οφθαλμού της Αμερικής στο ΝΑΤΟ με τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις που παρέχει. Οι σχέσεις της είναι καλές τόσο με τον αραβικό κόσμο όσο και με το Ισραήλ. Είναι πολύ ιδιαίτερο με τη Γαλλία.
Γνωρίζει ότι γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο για την Τουρκία να τεθεί υπό στρατιωτική πίεση και ότι η Αμερική, που αναπτύσσεται στην Αλεξανδρούπολη εναντίον της Ρωσίας, θα είναι επίσης ένα πείραμα κατά της Τουρκίας.
Γνωρίζει ότι σε μια εποχή που η Ρωσία αποτελεί απειλή, ούτε η ΕΕ ούτε οι ΗΠΑ περιμένουν μια κλιμάκωση μεταξύ των δύο χωρών. Μάλλον πιστεύει ότι ανάμεσα σε όλα τα προβλήματα της Τουρκίας, δεν θα αφιερώσει χρόνο και πολιτική για τον εαυτό του.
Αν μπορεί να είναι σίγουρος για το κυβερνών μπλοκ στην Τουρκία και να πιστέψει ότι η ένταση δεν θα τον βοηθήσει, θα ενεργήσει πολύ πιο άνετα. Θα εκμεταλλευτεί τη μοναξιά της Τουρκίας, τα οικονομικά της προβλήματα, την πολιτική της εικόνα, δηλαδή την αντίληψή της, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αντίστροφη πορεία της όταν ο κόσμος μιλάει για δημοκρατία.
Προς το παρόν, μόνο για να τον εμποδίσουμε να αναπτυχθεί στρατιωτικά, να αγοράσει αεροπλάνα, ανταλλακτικά και πυρομαχικά, να εξηγήσει πόσο δίκιο έχει εναντίον της Τουρκίας με χαρτιά, όταν η Ευρώπη έχει τόσα προβλήματα, την ουκρανική κρίση, την έλλειψη ενέργειας, την πείνα στον κόσμο και τους κινδύνους για την ασφάλεια ακόμα περιμένουν λύση και προσπαθούν να λάβουν βοήθεια.
Ας το παραδεχτούμε, το κάνει. Όχι μόνο από τη Γερμανία, αλλά και από την Αμερική. Κατά την επίσκεψή του, η ομιλία του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη στο Κογκρέσο έτυχε χειροκροτήματος. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν αφιερώνει χρόνο για τον εαυτό του και του κάνει κομπλιμέντα. Αν και η Ελλάδα δεν είναι στρατηγικής σημασίας, χρησιμοποιεί καλά τα περιουσιακά της στοιχεία.
Αν ρωτήσετε αν η Αμερική θα πάρει θέση εναντίον της Τουρκίας, η απάντησή μου θα ήταν όχι. Είναι πολύ πιθανό το πρόβλημα των F-16 να λυθεί σύντομα και το F-35 να είναι επόμενο. Αν και δεν μπορούν να λυθούν όλα τα προβλήματα, η Αμερική θα είναι πιο κατανοητή και ανεκτική με την Τουρκία. Τουλάχιστον δεν θα ενθαρρύνει την Ελλάδα σε τομείς όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων, που θα μπορούσε να προκαλέσει κρίση με την Τουρκία.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα που έχει βαρύτητα στην παγκόσμια πολιτική. Όταν υπάρχει τόση ένταση στον κόσμο, κανείς δεν θέλει να τη χάσει και να συνεργαστεί περισσότερο με την άλλη πλευρά. Αυτό που έκαναν στη Συρία, τη Λιβύη, τον τελευταίο πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν είναι κάτι που πρέπει να το πάρουμε ελαφρά. Επιπλέον, κρατά το κλειδί της κλειδαριάς του ασύλου.
Ο ρόλος που έπαιξε μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν πέρασε απαρατήρητος. Οι συναντήσεις σε Αττάλεια και Κωνσταντινούπολη έχουν ήδη μείνει στην ιστορία. Και τα δύο μέρη συμφώνησαν ότι η καλύτερη μεσολάβηση/διευκόλυνση παρέχεται από την Τουρκία. Παρά τα σκανδαλώδη ξεσπάσματα του Ουκρανού πρέσβη στην Άγκυρα, αναμένεται να παίξει ρόλο και στην προμήθεια σιτηρών.
Η Σύμβαση του Μοντρέ είναι από μόνη της πλεονέκτημα για την Τουρκία. Η Τουρκία έδειξε στους συμμάχους της ότι είναι η μόνη δύναμη όσον αφορά τη Μαύρη Θάλασσα, εφαρμόζοντας τα άρθρα 19 και 21. Δεν μπορούσε να ευχαριστήσει όλους, αλλά αποδείχθηκε ότι ήταν ένας σημαντικός παράγοντας του οποίου τα συμφέροντα και οι προσδοκίες έπρεπε να είναι λαμβάνονται υπόψη.
Αν και επέλεξε λάθος στόχο στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, εξήγησε σε μεγάλο βαθμό στους συνομιλητές του τι εννοούσε. Αν είχε επικεντρωθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες προώθησαν τη διεύρυνση, αντί στη Σουηδία και τη Φινλανδία, και δεν είχε καταγράψει την ικανοποίηση των ανησυχιών για την ασφάλεια σε αυτές τις δύο χώρες, θα μπορούσε να είχε καταλήξει σε μια πολύ πιο ολοκληρωμένη αγορά. Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι η αποφασιστικότητα και τα αιτήματά του δεν έπρεπε να ληφθούν σοβαρά υπόψη.
Τις τελευταίες ημέρες, μια άλλη αξιοσημείωτη εξέλιξη, η οποία ενισχύει την ήπια ισχύ και την πειστικότητα της Τουρκίας, σημειώθηκε χάρη στα SİHA που παρήγαγε. Οι Λιθουανοί οργάνωσαν μια εκστρατεία για να αγοράσουν το Bayraktar TB2 για χρήση στην Ουκρανία και συγκέντρωσαν 5 εκατομμύρια ευρώ σε τρεισήμισι ημέρες. Αυτή η είδηση έχει βρει φυσικά τη θέση της στα κύρια ειδησεογραφικά κανάλια του κόσμου.
Η συλλογή χρημάτων ήταν δείγμα πολλών πραγμάτων, από την αλληλεγγύη μέχρι το άγχος. Ήταν σημαντικό ότι ένα τέτοιο ποσό συγκεντρώθηκε σε μια μικρή χώρα. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι συγκεντρώθηκε ειδικά για την αγορά ενός οπλισμένου μη επανδρωμένου αεροσκάφους που κατασκευάστηκε στην Τουρκία. Το πιο σημαντικό, ο Baykar είπε ότι με αυτά τα χρήματα παρέχουμε ανθρωπιστική βοήθεια και θα δώσουμε ένα TB2 για λογαριασμό σας.
Μακάρι η Τουρκία να τα καταφέρει καλύτερα, μακάρι να μην είχε τόσα προβλήματα, μακάρι να μην ανησυχούσε κανέναν, ειδικά εμάς, για το κράτος δικαίου, μακάρι να μην είχε σοβαρά θέματα στυλ στην πολιτική της.
Τότε θα ήταν πολύ πιο δυνατός, θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με τους συνομιλητές του σε πολύ πιο στέρεες βάσεις. Δεν θα έπρεπε να ανησυχούμε για το με ποιον μιλούσε η Ελλάδα, τι χαρτιά χρησιμοποιούσε και δεν θα έπρεπε να συζητήσουμε το ενδεχόμενο συμφιλίωσης. Σας εύχομαι μια καλή και γαλήνια Κυριακή…
“Communicator. Hipster-friendly creator. Gamer. Travel expert. Coffee maven.”