Κάθε νέα δύναμη υψώνεται πάνω από τις καταστροφές της παλιάς δύναμης που έχει νικήσει. Αλλά η καταστροφή από μόνη της δεν είναι κάτι. Πρέπει να εδραιώσεις τη θεολογία σου. Όποια και αν είναι η προσπάθεια που επιδιώκει η επιστήμη της ιστορίας, μπορούν τα γεγονότα να έρθουν στο φως με την πλήρη έννοια του όρου; Τι είδους διαδικασία εκδηλώθηκε ο Χριστιανισμός, καθισμένος στον θρόνο της Ρώμης, ο οποίος θεωρείται ότι καθιέρωσε τον πολιτισμό του ενώ ήταν η υψηλότερη πολιτική δύναμη στον κόσμο; Καθώς «η θρησκεία του αρνιού παίρνει μια ολοένα και πιο ασφαλή θέση απέναντι σε όσους την αρνούνται», μπορούμε να διακρίνουμε τι συνέβη από αυτό που έγραψε ένας Έλληνας λόγιος: «Μια φορά κι έναν καιρό οι νεκροί έφευγαν ζωντανοί από την πόλη, τώρα εμείς οι ζωντανοί κουβαλάμε η πόλη στον τάφο της».
Η Catherine Nixey εστιάζει σε αυτό, πώς οι ρωμαϊκές πόλεις και κάθε είδους πολιτιστικά αγαθά καταστράφηκαν από τον Χριστιανισμό. Χρησιμοποιεί τον όρο «Σκοτεινοί Αιώνες» για να αναφερθεί στην καταστροφή του κλασικού κόσμου. Τι συνέβη σε πόλεις όπως η Αθήνα, η Ρώμη και η Αλεξάνδρεια; Η νέα θρησκεία έφερε «όχι νίκη αλλά αφανισμό» με τις νίκες της; «Όλη η ζωή έχει παρασυρθεί από μια νεροποντή», όπως λέει ο Αθηναίος φιλόσοφος Δαμάσκιος;
Ο Nixey, ο οποίος αρχικά σχεδίαζε να ακολουθήσει τις ερωτήσεις με την ιδέα «να γράφει με τη μορφή ταξιδιωτικού ημερολογίου», επέλεξε τη μέθοδο που είχε στη διάθεσή του μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία και τα γεγονότα στο Ιράκ. Προχώρησε σε τίτλους ιστοριών που υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον. Έριξε τις κουρτίνες ενός κόσμου όπου οι θρησκευτικές ελευθερίες χάνονται, τα βιβλία καίγονται, οι ναοί καταστρέφονται, τα αρχαία αγάλματα συντρίβονται με χτυπήματα σφυριού. Σύμφωνα με τον Nixey, αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από «τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική καταστροφή στην ανθρώπινη ιστορία». Το όλο θέμα του βιβλίου είναι να δείξει «τις τραγωδίες πίσω από τη «νίκη» του Χριστιανισμού». Επιπλέον, «Μετά τον Χριστιανισμό, ο κόσμος χωρίστηκε για πάντα σε θρησκευτικά όρια και εμφανίστηκαν λέξεις για να περιορίσουν αυτόν τον διαχωρισμό».
Τα λόγια είναι πολλά και η σημασία που αποδίδει ο Χριστιανισμός στη λέξη «ειδωλολάτρης» είναι αξιοσημείωτη. Σύμφωνα με τον Nixey, το «Pagus» δεν μπορεί να αναχθεί στην έννοια του χωραφιού, του αγρότη. Χρησιμοποιεί τον παγανισμό ως στίγμα, τον Χριστιανισμό για την περίοδο πριν από αυτόν. Επιπλέον, η προσέγγιση ότι η Ρώμη αποδυνάμωσε στο πολιτικό πλαίσιο και κατέρρευσε λόγω «φόρων, επιδημίας, κουρασμένων και εξουθενωμένων ανθρώπων» δεν παρουσιάζει όλα τα γεγονότα. Η Catherine Nixey, η οποία έχει γράψει ότι «οι ολοκληρωτικές διδασκαλίες δημιουργούν ισχυρή έλξη σε μια εποχή άγχους», εφιστά την προσοχή στην αντίθεση μεταξύ «Θεού και Σατανά». Τα αρνιά του Θεού έκαναν πόλεμο με τους υπηρέτες του Σατανά, το σοφό όνειρο της κλασικής εποχής ορίστηκε ως ανοησία, εφευρέθηκε ότι ο Νέρων έπαιζε βιολί ενώ η Ρώμη καιγόταν, ο μύθος ότι «ο μεγαλύτερος ηρωισμός δεν είναι να κάνεις καλές πράξεις αλλά να πεθάνεις με τον πιο οδυνηρό τρόπο» δημιουργήθηκε και το μαρτύριο γυαλίστηκε.
Ο Nixey λέει ότι ο Χριστιανισμός δεν έγινε εύκολα αποδεκτός από τους ρωμαϊκούς λαούς και ότι «πολλοί άνθρωποι είδαν την ξαφνική μεταστροφή στη νέα θρησκεία με βαθιά δυσπιστία και περισσότερη δυσαρέσκεια». Ψεύτικες είναι και οι ιστορίες που πλέκονται γύρω από τον νέο ιδρυτή Κωνσταντίνο. «Η βεβήλωση του ιερού συνεχίστηκε για αιώνες» στην εποχή του. Ο στόχος του Κωνσταντίνου, «που είδε έναν σταυρό να λάμπει στον ήλιο», κράτησε έως ότου «εξαφανιστεί ολόκληρο το θρησκευτικό σύστημα από προσώπου γης».
Η Catherine Nixey εξηγεί βήμα προς βήμα πώς ο Χριστιανισμός κατέστρεψε βίαια τη μοναδική και πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά της Ρώμης και το σχετικό σύστημα πεποιθήσεων. Το «The Gloomy Age» είναι μια ευκαιρία να διαβάσουμε και να αναλογιστούμε την αέναη ιστορία της Ρώμης, η οποία αυτοχαρακτηρίζεται ως «Imperium sine fine» (προς, προς τα εμπρός, προς άλλες χώρες) σύμφωνα με τα λόγια του Βιργίλιου.

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

ΚΛΑΣΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ
ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕ ΑΠΟ
Catherine Nixey
Μετάφραση Arzu Akgun
Εκδόσεις Yapi Kredi, 2023
256 σελίδες.