Στο βιβλίο του «Λύση δύο κρατών στην Κύπρο – Ιστορία, Ταυτότητα, Πολιτική», ο İsmail Şahin εξηγεί γιατί η πιο ρεαλιστική λύση είναι η λύση δύο κρατών. Ο Şahin, ο συγγραφέας του βιβλίου, κάνει τις ακόλουθες εκτιμήσεις:
Στις 15 Ιουλίου 1974, οι αντι-Μακάριοι δυνάμεις στην Κύπρο, η ΕΟΚΑ-Β, ο Στρατός της Ελληνικής Εθνικής Φρουράς (RMMO) και το Ελληνικό Σύνταγμα (ELDİK) πραγματοποίησαν πραξικόπημα κατά του Προέδρου Μακαρίου με την υποστήριξη της ελληνικής κυβέρνησης (στρατιωτική χούντα). . ). Στόχος του πραξικοπήματος ήταν να εξασφαλιστεί η προσάρτηση (Ένωση) της Κύπρου στην Ελλάδα και να τεθεί το νησί πλήρως υπό τον ελληνικό έλεγχο. Οι στρατιώτες που κατέλαβαν την εξουσία στην Ελλάδα με πραξικόπημα του 1967 υποστήριξαν σθεναρά την προσάρτηση της Κύπρου στην Ελλάδα. Ο Μακάριος, από την άλλη πλευρά, είχε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση και υποστήριζε ότι η Ένωσις πρέπει να διαδοθεί με την πάροδο του χρόνου και όχι να πραγματοποιηθεί αμέσως. Γιατί ο Μακάριος πίστευε ότι μια ξαφνική απόφαση της Ένωσης θα οδηγούσε σε στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας. Λόγω της διαμάχης της Ένωσις μεταξύ Λευκωσίας και Αθήνας, οι σχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τον Μακάριο επιδεινώθηκαν μέρα με τη μέρα.
Οι επιθέσεις κατά των Τουρκοκυπρίων, που ξεκίνησαν το 1963, σταμάτησαν το 1968 χάρη στις τουρκικές πολιτικές και στρατιωτικές επεμβάσεις και ξεκίνησαν διπλωματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ηγετών της κοινότητας καθώς η τεταμένη ατμόσφαιρα στο νησί αυξήθηκε. Μεταξύ 1963 και 1968, ο Μακάριος κατάλαβε πολύ καλά ότι η πραγματοποίηση της Ένωσης ήταν ένα όνειρο, παρά την υποστήριξη της Τουρκίας. Άρχισε λοιπόν να δίνει μεγαλύτερη σημασία στην προστασία της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας της Κύπρου, σπρώχνοντας την Ένωση στο παρασκήνιο. Αυτή η ανεξάρτητη στάση του Μακαρίου δεν άρεσε στη χούντα στην Ελλάδα. Συνειδητοποιώντας ότι δεν μπορούσε να ηρεμήσει τον Μακάριο με ομορφιά, η Ελλάδα αποφάσισε να λύσει το πρόβλημα με τη βία. Τότε ήταν που δημιουργήθηκε στην Κύπρο το 1971 μια μυστική οργάνωση με την ονομασία ΕΟΚΑ-Β από την ελληνική στρατιωτική χούντα. Βασικός στόχος της ΕΟΚΑ-Β ήταν η ανατροπή του Μακαρίου και η εξασφάλιση της προσάρτησης της Κύπρου στην Ελλάδα. Αρχηγός της οργάνωσης ήταν ο Γρίβας, αδιόρθωτος υποστηρικτής της Ένωσης, αντιτουρκικός και αντικομμουνιστής που στάλθηκε κρυφά στο νησί.
ΑΥΞΑΝΟΝΤΟ ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΕΝΩΣΙΣ
Ο Γρίβας και ο Μακάριος, που πρόσφατα συνεργάστηκαν στενά για να διώξουν τους Τουρκοκύπριους από το νησί, βρίσκονταν πλέον σε αντίπαλες πλευρές. Σύμφωνα με τον Γρίβα, ο Μακάριος πρόδωσε την ελληνική εθνική υπόθεση, την Ένωση. Η ΕΟΚΑ-Β, υποστηριζόμενη από το ελληνικό σύνταγμα και το RMMO, δεν στόχευσε μόνο τον Μακάριο. Στη μαύρη λίστα της ΕΟΚΑ-Β βρίσκονταν επίσης αριστερές ομάδες και κομμουνιστικές οργανώσεις που είχαν στενές σχέσεις με την κυβέρνηση Μακαρίου. Την περίοδο αυτή, αριστερές ομάδες, συνδικάτα και πολιτικά κόμματα όπως το ΑΚΕΛ είχαν ισχυρή επιρροή στην Κύπρο και στήριξαν την κυβέρνηση Μακαρίου. Η ΕΟΚΑ-Β είχε στόχο να πετύχει τους ιδεολογικούς και πολιτικούς της στόχους σπάζοντας την επιρροή των αριστερών ομάδων μέσω δολοφονιών, τρομοκρατικών επιθέσεων και άλλων αποτρεπτικών ενεργειών. Ο Μακάριος ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι. Ήταν ταυτόχρονα αρχιεπίσκοπος της Εκκλησίας και αρχηγός του κράτους. Επομένως, η ανατροπή του Μακαρίου είχε στρατηγική σημασία για την ΕΟΚΑ-Β.
Η ΕΟΚΑ-Β πίστευε ότι ήταν απαραίτητο να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της Κύπρου για να επιτύχει την Ένωση. Η επιρροή του Μακαρίου και των αριστερών θεωρήθηκε εμπόδιο σε αυτόν τον στόχο. Για το λόγο αυτό, η ΕΟΚΑ-Β σχεδίαζε να εδραιώσει τη δική της κυριαρχία στο νησί διαπράττοντας δολοφονίες, βία και τρομοκρατικές ενέργειες κατά του Μακαρίου και των αριστερών ομάδων, αυξάνοντας έτσι τον έλεγχο της Ελλάδας στην Κύπρο. Η ιδέα της κατάληψης της Κύπρου ή της επικράτησης στο νησί δεν ανήκε στη στρατιωτική χούντα που κυβέρνησε την Ελλάδα μεταξύ 1967 και 1974. Η αρχή της επιμονής της Ελλάδας στην Ένωση ήταν η ιδεολογία του Ελληνισμού και η Μεγάλη Ιδέα (Μεγάλη Ιδέα). Η Μεγάλη Ιδέα ήταν μια επεκτατική ιδεολογία που είχε ως στόχο να ενώσει τους ελληνικούς λαούς που ζούσαν στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να πάρει πίσω τα πρώην εδάφη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι Έλληνες που ζούσαν στην Κύπρο θεωρούνταν μέρος της Ελλάδας. Η κυβερνώσα ελληνική στρατιωτική χούντα χρησιμοποίησε το στόχο της Ένωσης, πηγή εθνικής υπερηφάνειας και κύρους για τον ελληνικό λαό, για να αυξήσει τη δική της νομιμότητα και τη δημόσια υποστήριξη. Την εποχή που κυριαρχούσε το έντονο εθνικιστικό αίσθημα στην Ελλάδα, το επίτευγμα της Ένωσης μπορούσε να μείνει στο ιστορικό αρχείο ως μια μεγάλη νίκη και ιστορικό γεγονός για τον ελληνικό λαό.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΤΥΦΛΩΣΗ
Σύμφωνα με τους στρατηγικούς υπολογισμούς της ελληνικής κυβέρνησης, μια τουρκική στρατιωτική επέμβαση στην Κύπρο ήταν σχεδόν αδύνατη. Συγκεκριμένα, η πεποίθηση ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν θα επέτρεπαν την τουρκική στρατιωτική επέμβαση προκάλεσε έκρηξη εμπιστοσύνης στην Αθήνα. Ωστόσο, η Αθήνα πίστευε ότι η Τουρκία δεν μπορούσε να καταφύγει σε στρατιωτική επέμβαση λόγω της πιθανότητας έντονης αντίδρασης από τη Σοβιετική Ένωση. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση εξαρτιόταν εξαιρετικά από την υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου, των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ. Η ιδεολογική τύφλωση από την οποία υπέστη λόγω της προσκόλλησής του στους στόχους της Ένωσης τον εμπόδισε να δει την αντίδραση της Τουρκίας. Πρώτα από όλα, η Τουρκία είχε το δικαίωμα να επέμβει στην Κύπρο σύμφωνα με τη Συνθήκη των Εγγυητών. Η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορούσε να προβλέψει ότι σε περίπτωση πραξικοπήματος, η Τουρκία θα χρησιμοποιούσε το δικαίωμά της να ενεργήσει ως εγγυητής και να βρει διεθνή υποστήριξη σε αυτό το πλαίσιο. Με το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Κύπρο, η ελληνική κυβέρνηση όχι μόνο διατάραξε τη συνταγματική τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και υπερέβη τις διεθνείς της δεσμεύσεις. Επομένως, η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας βασίστηκε σε μια νομική και νόμιμη βάση στα μάτια του διεθνούς δικαίου. Γι’ αυτό, παρ’ όλες τις πιέσεις από την Αγγλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, η επέμβαση της Τουρκίας δεν μπόρεσε να αποτραπεί.
Η ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΓΡΗΓΟΡΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Η Ελλάδα κατέλαβε την Κύπρο με το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Ο Μακάριος επέζησε του πραξικοπήματος και κατάφερε να δραπετεύσει από το νησί. Οι πραξικοπηματίες αντικατέστησαν τον Μακάριο με τον Νίκο Σαμψών, μέλος της ΕΟΚΑ και οπαδό της Ένωσης. Αυτή τη φορά ξέσπασαν σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ των Ελλήνων. Η Τουρκία έπρεπε να αποφασίσει γρήγορα και να δράσει επειγόντως. Οι πραξικοπηματίες έπρεπε να εκδιωχθούν από την εξουσία πριν μπορέσουν να εδραιώσουν τη θέση τους. Οι νομικές και πολιτικές συνθήκες και συνθήκες ήταν ευνοϊκές για την Τουρκία. Γιατί το πραξικόπημα προκάλεσε έντονη αντίδραση διεθνώς. Ο πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ ήταν αποφασισμένος αλλά επιφυλακτικός. Πρώτα μίλησε για διπλωματία. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Νετζμετίν Ερμπακάν και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις υποστήριξαν την πρώτη επέμβαση και μετά τη διπλωματία. Παρά ορισμένες διαφορές απόψεων, όλα τα μέρη συμφώνησαν για επείγουσα παρέμβαση. Το πραξικόπημα θα έπρεπε να είχε ανατραπεί πριν αποκτήσει νομιμότητα. Γιατί η καθυστέρηση ή η παράταση της επέμβασης θα μπορούσε να είχε κάνει την ελληνική κυριαρχία στην Κύπρο ισχυρότερη και πιο νόμιμη. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η μοίρα των Τουρκοκυπρίων δεν θα ήταν διαφορετική από αυτή των Τούρκων που ζουν στα νησιά των οποίων η κυριαρχία πέρασε στην Ελλάδα. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Κάλαχαν ήταν κατά της επέμβασης. Ζήτησε μάλιστα τη βοήθεια του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ για να αποτρέψει τους Τούρκους από την επέμβαση. Σε μια απαντητική επιστολή που έστειλε στον Κάλαχαν, ο Κίσινγκερ είπε: «Υποθέτω ότι δεν θα μπορέσουμε να σταματήσουμε τους Οθωμανούς αυτή τη φορά». » Η τουρκική κυβέρνηση είναι απίθανο να υποχωρήσει. Γιατί καμία κυβέρνηση δεν μπορούσε να μείνει σιωπηλή όταν η Ελλάδα, που δεν μπορούσε να πάρει τα μάτια της από τη Δυτική Ανατολία, κατέλαβε την Κύπρο. Αυτό σήμαινε ότι η Ελλάδα περιέβαλε την Τουρκία από το Αιγαίο μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό το οδυνηρό περιστατικό, που έφερε αντιμέτωπο όχι μόνο τους Τουρκοκύπριους αλλά και την Τουρκία συνολικά με ένα σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης, έπρεπε να επιλυθεί χωρίς καθυστέρηση. Αυτή τη φορά το δόρυ δεν χωρούσε στο σάκο.
Η κατάληψη της Κύπρου από την Ελλάδα θα μπορούσε να είχε αποδυναμώσει τη στρατηγική θέση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και να μετατοπίσει την ισορροπία στρατιωτικής δύναμης στην περιοχή προς όφελος της Ελλάδας. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η θαλάσσια ασφάλεια, οι στρατιωτικές, οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες της Τουρκίας θα μπορούσαν να περιοριστούν σοβαρά. Εφόσον η ανάληψη αυτού του κινδύνου από την Τουρκία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεπανόρθωτη και αδύνατη ζημιά, η τουρκική κυβέρνηση έχει λάβει αποφασιστική στάση στην εκτέλεση της ειρηνευτικής επιχείρησης στην Κύπρο. Στρατιωτικές και διπλωματικές αναφορές έδειχναν ότι οι κίνδυνοι παράδοσης της Κύπρου στην Ελλάδα ήταν μεγαλύτεροι από τους κινδύνους ανάληψης δράσης. Η κρίση της Ανατολικής Μεσογείου που έχει ξεσπάσει τα τελευταία χρόνια αποκάλυψε για άλλη μια φορά αυτή την πραγματικότητα. Κοιτάζοντας πίσω σήμερα, διαπιστώνουμε εύκολα ότι η Τουρκία με την ειρηνευτική επιχείρηση στην Κύπρο εμπόδισε την Ελλάδα να εισβάλει όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο.
“Communicator. Hipster-friendly creator. Gamer. Travel expert. Coffee maven.”
