ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ-2 * Προετοιμασία: Mustafa TURGUT, Can ÖZSOY, Alper GÜNER

Το σημερινό θέμα της έρευνας που ξεκινήσαμε χθες με τη συνέντευξη του Cem Dizdar είναι η Ελλάδα. Η Ελλάδα, που έχει στενές ιστορικές και πολιτικές σχέσεις με την Τουρκία, είναι μια χώρα που γνώρισε πραξικοπήματα και ένιωσε βαθιά τις επιπτώσεις των ανταλλαγών πληθυσμών. Η Ελλάδα ξεχώριζε από τις ευρωπαϊκές χώρες με φανατισμό παρόμοιο με αυτόν της Τουρκίας στους ποδοσφαιρικούς αγώνες. Ένας άλλος λόγος είναι ότι ο κόσμος βγήκε στις πλατείες και διαδήλωσε μετά την οικονομική κρίση, παράλληλα με τα γεγονότα του Γκεζί. Διότι το ερώτημα ήταν αν η επιρροή των γεγονότων του Γκεζί, που ονομάζεται η μεγάλη τριάδα στην Τουρκία και εντοπίζεται συγκεκριμένα στην ομάδα Çarşı, ήταν αισθητή και στην Ελλάδα.
Ο Γιώργος Γεωργακόπουλος εργάζεται ως αθλητικός συντάκτης στην εφημερίδα Καθημερινή. Στην αρχή της συνέντευξης ο Γιώργος λέει ότι η πολιτική και ο αθλητισμός στην Ελλάδα δεν είναι τόσο αλληλένδετες όσο σε άλλες χώρες.

Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων του Γκεζί, υποστηρικτές των βασικών αντιπάλων συγκεντρώθηκαν και εξέφρασαν κοινή αντίδραση στην κυβέρνηση. Υπήρξε αντίστοιχο περιστατικό στην Αθήνα;
Σίγουρα όχι. Στην Κωνσταντινούπολη, οι οπαδοί πήγαν να διαδηλώσουν με κασκόλ και φανέλες, αλλά αυτό δεν συνέβη στην Αθήνα. Στην Ελλάδα οι σύλλογοι αντιδρούν κυρίως σε καταστάσεις που τους αφορούν άμεσα και το κάνουν ατομικά. Για να μην αναφέρουμε τις ομάδες οπαδών που συμμετέχουν μαζί σε διαδηλώσεις, δεν φορούν καν ποδοσφαιρικές φανέλες κατά τη διάρκεια πολιτικών δράσεων.

Οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι στην Ελλάδα έχουν συγκεκριμένα πολιτικά μοντέλα; Υπάρχουν πολιτικοί με τους οποίους είναι κοντά οι σύλλογοι;
Όχι, κάτι τέτοιο αποκλείεται. Ωστόσο, για να δώσουμε ένα παράδειγμα, η πλειοψηφία των οπαδών του ΠΑΟΚ υποστηρίζει την αριστερή άποψη. Επιπλέον, όπως γνωρίζετε, ο σύλλογος ΠΑΟΚ ιδρύθηκε από μετανάστες από την Κωνσταντινούπολη. Στο γήπεδο της ΑΕΚ μπορείτε να δείτε και μεγάλες παλαιστινιακές σημαίες. Αυτό δείχνει ότι αυτή η ομάδα είναι αριστερή. Αν και δεν είναι πολιτικό, ο Ολυμπιακός είναι ένας κατεξοχήν εργατικός σύλλογος, ενώ ο Παναθηναϊκός απευθύνεται στις ανώτερες τάξεις.

Στο παρελθόν ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ πανηγύρισε τον Χίτλερ αφού πέτυχε ένα γκολ και του αποκλείστηκε ισόβια από την εθνική ομάδα. Ήταν λόγω του χιτλερικού χαιρετισμού;
Αν είχε πανηγυρίσει άλλον πολιτικό στόχο, αυτό δεν θα δημιουργούσε τέτοιο πρόβλημα. Αυτό συνέβη στην πραγματικότητα λόγω του ναζιστικού χαιρετισμού του Χίτλερ. Παρόλο που ο ποδοσφαιριστής αργότερα είπε ότι δεν έδωσε τον ναζιστικό χαιρετισμό, τιμωρήθηκε βαριά. Ο σύλλογος επέβαλε επίσης πρόστιμο στον παίκτη και το συμβόλαιό του δεν ανανεώθηκε.

Ας μιλήσουμε για ρατσισμό. Υπάρχει ρατσισμός στα ελληνικά γήπεδα;
Το 2005 στο Αιγάλεω ποδοσφαιριστής έπεσε θύμα ρατσιστικής επίθεσης από οπαδούς της δικής του ομάδας. Αργότερα, ο ποδοσφαιριστής άφησε την ομάδα του και την Ελλάδα. Και τον Δεκέμβριο, κατά τη διάρκεια του αγώνα του Τσάμπιονς Λιγκ του Ολυμπιακού, η UEFA διαπίστωσε ότι οι οπαδοί του Ολυμπιακού είχαν κάνει ρατσιστικές χειρονομίες και δήλωσε ότι η φανατική ομάδα οπαδών του Ολυμπιακού δεν θα επιτρεπόταν να μπει στο γήπεδο κατά τη διάρκεια του αγώνα στην Ελλάδα.

Το όνομα της Φενερμπαχτσέ είχε εμπλακεί σε στημένους αγώνες στην Τουρκία και πολλοί πολιτικοί συμμετείχαν σε αυτή τη διαδικασία. Στην Ελλάδα, οι ομάδες του Ολυμπιακού Βόλου και Καβάλας ήταν στην ίδια κατάσταση. Σε αυτή την περίπτωση, πώς λειτούργησε η διαδικασία στην Ελλάδα;
Οι πολιτικοί ήταν εντελώς αμέτοχοι στη διαδικασία. Αν και κάποιοι πλευρές είπαν ότι η κυβέρνηση πρέπει να φροντίσει για αυτό το θέμα, η ομοσπονδία έλυσε αυτό το ζήτημα εσωτερικά και επέβαλε κυρώσεις στις ομάδες. Για παράδειγμα, ο Ταγίπ Ερντογάν φοράει ποδοσφαιρικό κασκόλ σε κάθε πόλη που επισκέπτεται, αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει ξαναδεί στην Ελλάδα.

«Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΗ»

Σοφία Πρόκου, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η Σοφία Πρόκου έζησε στην Κωνσταντινούπολη μέχρι τα 18 της. Σπούδασε για λίγο στην Κωνσταντινούπολη και για λίγο στο Βέλγιο. Αποφάσισε να έρθει στην Ελλάδα προς τα τέλη της δεκαετίας του 80. Σπούδασε κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες.

Στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να σχολιάσει όλα τα θέματα, είτε για τον αθλητισμό είτε για τις τέχνες. Αυτό ισχύει για τον Σαμαρά στην Ελλάδα;
Τέτοια παρέμβαση δεν είναι δυνατή. Αδύνατο. Η παρέμβαση αυτή γίνεται μέσω της εκκλησίας. Εφόσον οι πιστοί είναι μια πολύ μεγάλη ομάδα, ούτε ο Σαμαράς ούτε οι πολιτικοί μπορούν να πάνε κόντρα σε αυτά που λέει η Εκκλησία. Μπορώ όμως να πω ότι ο Τύπος είναι πιο ελεύθερος. Όταν συμβαίνει μια τέτοια παρέμβαση, η αντίδραση είναι πολύ μεγαλύτερη.

Άνθρωποι από καλλιτεχνικούς, κοινωνικούς και αθλητικούς κύκλους ήταν ορατοί στις εκδηλώσεις του Gezi. Άρα, η κατάσταση ήταν παρόμοια με αυτή των διαδηλώσεων κατά της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα;
Η ικανότητα των διαδηλώσεων κατά της οικονομικής κρίσης ήταν πολύ χαμηλότερη από αυτή του Γκεζί. Στην Αθήνα υπήρχαν δύο πόλοι. Η άκρα αριστερά και η άκρα δεξιά βρίσκονταν στις πιο απομακρυσμένες γωνίες των πλατειών, κρατώντας απόσταση μεταξύ τους.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Γιώργος Δογάνης
Καθηγητής Ψυχολογίας και Κοινωνικών Επιστημών / Αριστοτέλειο Παν. Από Θεσσαλονίκη

Βασίλειος Παπαχαρίσης
Προϊστάμενος Αθλητικού Τμήματος / Πανεπιστημιακού Γυμνασίου

Το ποδόσφαιρο και η πολιτική είναι δύο στενά συνδεδεμένοι όροι στην Τουρκία. Λοιπόν, είναι παρόμοια η κατάσταση στην Ελλάδα;
Βασίλειος Παπαχαρίσης: Φυσικά, υπάρχουν πολλοί πολιτικοί και διοικητικοί υπάλληλοι στην Τουρκία. η κατάσταση στην Ελλάδα δεν είναι πολύ παρόμοια.
Γιώργος Δογάνης: Πριν από δύο χρόνια, ένας Λαρισαίος οπαδός έχασε ένα μάτι από δάδα. Αυτό το ερώτημα έχει συζητηθεί εδώ και καιρό στην Ελλάδα. Η εξάλειψη των χούλιγκαν του ποδοσφαίρου παραμένει στην ατζέντα εδώ και καιρό.

Πώς παρατηρείτε τον εθνικισμό στα γήπεδα; Θεωρείτε τους εθνικούς αγώνες που κάνατε με την Τουρκία και τη Βουλγαρία ως απλό αθλητικό αγώνισμα ή εθνικό αγώνα;
Βασίλειος Παπαχαρίσης: Δεν μπορούμε να μιλήσουμε πολύ για αυτήν την κατάσταση. Ακόμα κι αν μέρος της κοινωνίας το βλέπει ως κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, ένα μεγάλο μέρος συνεχίζει να το βλέπει ως μια απλή νίκη.

Όπως γνωρίζετε, ο ΠΑΟΚ είναι μια ομάδα που ιδρύθηκε από μετανάστες από την Κωνσταντινούπολη. Υπάρχει αρνητική αντίληψη για τον ΠΑΟΚ στο ελληνικό πρωτάθλημα;
Βασίλειος Παπαχαρίσης: Φυσικά και υπάρχουν. Αλλά είναι νέοι, σκληροί θαυμαστές. Ίσως να μην ξέρουν καν πώς ιδρύθηκε ο ΠΑΟΚ. Γενικά δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για έντονες μνησικακίες.
Γιώργος Δογάνης: Η ΑΕΚ είναι επίσης ομάδα που ιδρύθηκε στο Πέρα. Κάποιοι οπαδοί της ομάδας περιγράφουν αυτή την ομάδα ως γυναικεία ομάδα. Υπάρχει μια τέτοια κατάσταση.

Μπορούν οι πολιτικοί να γίνουν ιδιοκτήτες ή διαχειριστές συλλόγων;
Βασίλειος Παπαχαρίσης: Δεν μπορούμε να το δούμε άμεσα. Αλλά έχουν σχέσεις. Διατίθεται οικονομική στήριξη. Για παράδειγμα, αναθέτουν ένα πεδίο εκπαίδευσης. Διαθέτουν χώρο.
Γιώργος Δογάνης: Συμφωνώ με τον Βασίλη. Δεν θα δείτε ένα πολιτικό κόμμα να σχετίζεται με μια ομάδα. Τα περισσότερα κόμματα αποτελούνται από επιχειρηματίες που συναλλάσσονται με την κυβέρνηση. Δεν θέλουν να συσχετιστούν με μια ομάδα για δικό τους όφελος και να στερηθούν την υποστήριξη της άλλης ομάδας.

*Αύριο η Σερβία